Veenendaal

Tot grote tevredenheid van de SP heeft de gemeenteraad op 26 januari unaniem ingestemd met het behoud van de gevels van de Hollandiawolfabriek. Hiermee komen de partijen terug op een eerder besluit om de gevels, om financiële redenen te laten slopen. Nu die financiële redenen zijn weggevallen omdat een private onderneming heeft aangeboden de kosten op zich te nemen, in ruil voor toestemming om extra woningen te bouwen, gaf de raad te kennen dat het industriële erfgoed toch de moeite waard was om te behouden.

Jan Breur voerde namens de SP het woord in de spreektijd voor burgers. Hij gaf te kennen niet te willen ingaan op de gang van zaken zoals die tot dusver waren gelopen, en riep de raad op om te hebben waar het nu om ging: het behoud van een kostbaar stuk Veense geschiedenis. Daarbij benadrukte hij dat de textielindustrie de basis heeft gelegd voor de typische Veense identiteit. Bedrijvigheid, ondernemingslust en het hoge sociale gehalte vinden hun wortels in de textielindustrie, waarvan de Hollandiawolfabriek de laatste overgebleven fysieke herinnering is.

Dit is de toespraak die hij in de raadszaal ten gehore bracht:

Geachte aanwezigen,

Namens mijn partij, de SP, vraag ik u aandacht voor het volgende. Vanavond zal er wederom een beslissing moeten worden genomen over de Hollandiawolfabriek.

Laat ik allereerst wethouder Sanders feliciteren met de kans om dit oude, identiteitsbepalende stukje Veenendaal alsnog te behouden. Ik zal hem niet lastigvallen met het feit dat wij het als SP schandalig vinden dat een particulier meer maatschappelijke binding voor het Veen toont als een wethouder - die nota bene bekend staat om zijn voorliefde voor monumenten.

Evenmin zal ik de raad lastigvallen met het feit dat zij in meerderheid hebben besloten dat er geen geld was om dit stuk Veenendaal, dat zo dierbaar is voor velen, te behouden; maar dat er wel geld is voor de aanleg van een peperdure Brouwersgracht waar geen hond op zit te wachten. Ik vraag mij af welke burger zij vertegenwoordigen, maar daar gaat het nu niet om.

Het gaat vanavond om de vraag: grijpen wij de laatste kans om dit unieke stukje Veense historie te behouden, of laten wij hem voorgoed schieten?

Dat de textielindustrie veel heeft betekend voor Veenendaal hoef ik niemand uit te leggen. Tussen 1749 en 1808 steeg het aantal hoofden van huishoudens die werkzaam waren in de textiel van 177 naar 278. Tussen 1851 en 1865 steeg het aantal arbeiders in de textiel van 350 naar 657, en het aantal fabrieken steeg in die 14 jaar explosief van 2 naar 10. Is dit niet tekenend voor de bedrijvigheid en ondernemingslust waar wij Veenendalers onszelf om roemen?

Rond 1875 was de textielproductie voor vele Veenendalers een dominante factor in hun bestaan. Zij leefden ervan. Ook kwam door de textielindustrie de sociale politiek van de grond; zij legde de basis voor het sociale gezicht van Veenendaal dat tot voor kort nimmer in twijfel is getrokken.

Dames en heren, datgene waar wij als Veenendalers prat op gaan, onze identiteit, is in zeer grote mate verbonden met de textielindustrie. Besluit u, beste gemeenteraad, dat wij het laatste stukje van deze belangrijke basis, verloren laten gaan? Of bent u bereid om datgene dat ons maakt tot wat wij zijn te redden van de ondergang.

Als het aan de SP ligt, kiest u als raad vanavond voor dat laatste. Helaas hebben wij nog geen plaats in het besluitvormingsproces, en ligt het balletje in uw hoek.

Stel ons niet teleur.

Stel Veenendaal niet teleur.

Alvast bedankt.