Veenendaal

Problemen rond verloedering in Veenendaal werden al in 1952 toegeschreven aan de ‘buitenlanders’. Destijds werd hieronder verstaan: jongeren uit Ede, Rhenen en Elst. Dit vertelde criminoloog Chris Baerveldt op het jaarlijkse Novemberdebat van SP-afdeling Veenendaal. Dit jaar was het thema ‘veiligheid’.

Door de grote landelijke treinstoring, veroorzaakt door de brand op Utrecht Centraal, verliep het debat organisatorisch anders dan gepland. Voor enkele van de gasten was het onmogelijk om op het debat te komen. Onder hen ook Tweede-Kamerlid Ronald van Raak, de ‘headliner’ van de avond. Hij heeft beloofd zijn afwezigheid met een ander bezoek aan Veenendaal dubbel en dwars goed te maken.

Van Raak’s plaats werd ingenomen door Jan Breur, fractievoorzitter van de SP in de Veenendaalse gemeenteraad. In het debat toonde hij zich groot voorstander van sterke bewonersverenigingen om verloedering en misdragingen in de buurt goed aan te pakken. Ook gaf hij aan wat mensen zelf kunnen doen voor hun eigen veiligheidsbeleving: elkaar begroeten. “Als je langs elkaar heen leeft, en maar snel doorfietst, is een voorbijganger al gauw een potentiële belager. Groet je diegene, dan merk je al gauw dat dit niet zo is.”

Wethouder Arianne Hollander (VVD, veiligheid) gaf een presentatie over het voorgenomen programma ‘Veiligheid’ van de gemeente. Ze pleitte voor terughoudendheid bij ‘ingrijpen achter de voordeur’, omdat je daarmee het privédomein van gezinnen betreedt. Ook markeerde ze het verschil tussen BOA’s (Bijzonder Opsporings Ambtenaren) en agenten: BOA’s handhaven op de omgeving, agenten pakken criminaliteit aan.

Over het functioneren van de horecapolitie was iedereen tevreden, hoewel jongerenwerker Fred Verhoef aangaf dat de agenten zich meer moeten richten op het begeleiden van jongeren het centrum uit, in plaats van jongeren ‘opwachten’ op de markt. Vanuit het publiek werd gewaarschuwd dat aanwezigheid van politie ook een provocerende werking kan hebben. Chris Baerveldt waarschuwde voor het verspreidingseffect: handhaaf je strak in het centrum, dan wordt het iets verderop weer onrustiger.

Volgens Baerveldt is een groot probleem op veiligheidsgebied dat zodra een probleem is aangepakt, dit probleem prioriteit verliest en na verloop van tijd weer terugkomt. Raddraaiers komen terug uit de gevangenis, of hun jongere broertjes nemen het stokje over. Wil je echt duurzame veiligheid, dan moet je die aandacht net te snel laten verslappen.

Ook de moeizame samenwerking tussen hulpverleners is een groot probleem. Dat is in Veenendaal nog makkelijk in vergelijking met de grote steden, waar het één en al onoverzichtelijk is. Dat instanties moeten samenwerken en tegelijkertijd concurreren, maakt het er niet makkelijker op; aldus Baerveldt. Het bureaucratische ‘productie draaien’ in plaats van werkelijke aandacht is ook een probleem, opperde een ervaringsdeskundige in het publiek. Jan Breur noemde dit de keerzijde van de politieke hang naar meetbaarheid.