Veenendaal

Op vrijdag 11 november vond in Buurthuis SamSam het jaarlijkse Novemberdebat van de Veense SP plaats. Het thema was Armoede. Een toepasselijk onderwerp, vond presentator Jaap Pilon: “11 November is de dag van Sint Maarten, schutspatroon van de bedelaars.”

Onder Pilon’s leiding ging een breed panel met elkaar en het publiek in debat. Dit panel bestond uit Lema Landu (KAST), Jolanda Toepoel (Budget Advies Centrum CMD), Daniel van Binsbergen (Veense Jongerenraad), Henk van Soest (wethouder), Coby van den Heuvel (D66), Dylan Lochtenberg (VVD) en Fatima Bich-Bich (SP).

Voorafgaand aan het debat vertelde Roeland zijn verhaal. Roeland neemt deel aan het Imagoproject van de Utrechtse tussenvoorziening. Hij groeide op in een bijstandsgezin, verlaten door zijn vader. Op de middelbare school gold hij, met zijn oude kleren en rammelige fiets als buitenbeentje. De druk om erbij te hoorde deed hem verkeerde keuzes maken. Hij raakte verslaafd en dakloos. Toen hij besloot om zijn leven weer op te bouwen, liet hij zich opnemen in een kliniek. Via begeleid wonen woont hij nu zelfstandig. Hij zit in een schuldsaneringstraject en moet leven van €50,- per maand. Meestal kan hij zichzelf een maaltijd verschaffen, maar soms eet hij een paar dagen alleen brood. Sociale contacten kan hij moeilijk opdoen, omdat hij geen budget heeft om naar de kroeg te gaan of een dagje eropuit te trekken. Hij wil graag een opleiding in het Sociale Werkveld doen, maar weet niet of de mogelijkheden daartoe blijvend geboden kunnen worden in tijden van bezuinigingen. Als de weg naar de samenleving
versperd wordt, vreest hij de kans op een terugval.

Het verhaal van Lema Landu in Congo beschreef een heel ander soort armoede. De armoede in Afrika. Hij heeft daar geholpen met de aanleg van een waterput, die 600 mensen van water moest voorzien. In de praktijk bleek het al snel om 12.000 mensen te gaan. Nu heeft hij een project waarbij
hij in de regio waterputten maakt en landbouwcoöperaties opzet. Deelnemende boeren dragen bij aan het onderhoud van de putten. Het coöperatiemodel blijkt veel productiever te werken dan de individualistische aanpak die daarvoor aan de orde was.

Geld van de grote goede doelen, en van ontwikkelingssamenwerking komt nauwelijks bij de projecten en mensen om wie het gaat terecht. Reden om dan maar minder aan ontwikkelingssamenwerking te besteden, vond VVD’er Dylan Lochtenberg. Wethouder van Soest was het niet met hem eens. “Als het niet goed terecht komt, moet je dat probleem oplossen. Maar minder eraan uitgeven is geen optie.”

Het verschil tussen Nederlandse armoede en de armoede in ontwikkelingslanden is bijzonder groot. Volgens een bezoeker mag je in Nederland niet van armoede spreken; hier heeft iedereen immers voldoende eten en drinken. Armoede in een land als Congo raakt aan de primaire levensbehoeften, in Nederland vooral aan de door de maatschappij opgelegde levensstandaard. Nederlandse armoede is hierdoor niet primair een materieel probleem, maar vooral ook een sociaal probleem.

Een andere bezoeker opperde om voor de verschillende soorten armoede verschillende woorden te gebruiken. Zo kan er aan beide vormen van armoede recht worden gedaan, zonder dat er een oneigenlijke vergelijking hoeft worden gemaakt.

Als eerste gastpresentator toonde Pilon zich bijzonder enthousiast over het SP-novemberdebat. Hij vond dat er eigenlijk veel meer mensen naar SamSam hadden moeten komen, omdat Armoede een onderwerp is dat velen raakt. Ook gaf hij aan dat niet alleen de SP, maar eigenlijk ALLE politieke partijen een jaarlijks debat zouden moeten organiseren.

De SP kijkt met Pilon terug op een geslaagd Novemberdebat. “Het is elk jaar de uitdaging om beter te zijn dan het jaar daarvoor. En tot dusver zijn we daar steeds in geslaagd”, aldus organisatiesecretaris Jochien Timmer. “Dit jaar werkten we voor het eerst met een gastpresentator, die het erg leuk en gedreven deed. En met name door de verhalen van Roeland en Lema hebben we het onderwerp uit de abstracte sfeer kunnen halen, en het een onderwerp van echte mensen kunnen maken. Dat brengt het gelijk een stuk dichterbij.”

Uiteraard houdt de SP volgend jaar weer een novemberdebat. De details hierover zullen te zijner tijd bekend worden gemaakt.