Veenendaal

Minder stembureaus, lagere opkomst,
chaos bij tellen

Het opkomstpercentage voor de Provinciale Statenverkiezingen 2023 in Utrecht is met 63,4% hoger dan bij de vorige verkiezingen. In 2019 was het percentagen 61,6% Deze hogere opkomst is niet te danken aan Veenendaal; hier zakte de opkomst van 60,4% in 2019 naar 60% in 2023. Bovendien liet Veenendaal de rest van de provincie ook nog eens pijnlijk lang wachten op de voorlopige uitslag. Wat is hier aan de hand?

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar stelde de SP al het lage aantal stembureaus aan de kaak. Burgemeester Kats liet toen weten dat dit te wijten was aan corona. Maar nu de coronamaatregelen niet meer van kracht zijn, is het aantal stembureaus niet meer terug omhoog gegaan.
Voor de hele wijk Petenbos was er bijvoorbeeld maar één stembureau beschikbaar.

Ontmoedigend

Het lage aantal stembureaus zou wel eens een ontmoedigend effect hebben kunnen gehad. Enerzijds omdat mensen geen stembureau in de buurt hadden, anderzijds omdat de spreiding minder was - en er dus meer kiezers per stembureau te 'verwerken' waren. Het zien van de lange rijen zou ertoe geleid kunnen hebben dat mensen onverrichter zake rechtsomkeert maakten.

De SP doet momenteel onderzoek naar het effect van het lage aantal stembureaus. Veenendalers zijn meer dan welkom om hun ervaring met het stemmen door te geven via een vragenlijst.

• Vragenlijst

Slavenarbeid

Ook op de organisatie van de stembureaus blijkt het nodige aan te merken. Op één van de stembureaus was Rijnpost-journalist Jurgen Hillaert gestationeerd als vrijwilliger. Hij schrijft het volgende:

"Stembureaupersoneel draaide hier tegen presentgeld - minder dan minimumloon - een dienst van 7 uur ‘s ochtends tot na enen ‘s nachts. Ofwel een shift van 18 uur met maximaal 3,5 uur pauze. Stembureauvoorzitters waren soms nóg langer in touw en sommige stembureauleden hadden slechts één pauze. In die ene pauze moesten lunch én avondeten tegelijkertijd worden gepropt. En als er nu een hapje klaarstond - in Arnhem kreeg stembureaubezóek zelfs soep - of desnoods dat er pizza’s bezorgd werden dan zou het nog enigszins te pruimen zijn. Maar dat was teveel gevraagd in Veenendaal."

• Column: Slavenarbeid in Veenendaal

Uitslag

Terwijl de rest van de provincie haar voorlopige uitslagen al in de nacht van woensdag op donderdag, of desnoods donderdag in de loop van de dag bekendmaakte, kwam er pas op vrijdagochtend 'witte rook' uit Veenendaal.

Die uitslag zag er ook nog eens niet goed uit voor de SP. Slechts 891 Veenendalers - goed voor 2,87% - stemde op de lijst van plaatsgenoot Jan Breur. In de rest van de provincie was dat niet beter.

Daarom stelde Breur zich die middag bescheiden op in het duidingsdebat, dat op het Provinciehuis in Utrecht plaatsvond.
"De grote partijen zijn nu aan zet," aldus Breur. En tot die grote partijen behoort de SP voorlopig niet...

• Grote partijen nu aan zet

WORDT VERVOLGD...