Veenendaal

NAAM: Bruce Banner
ALIAS: De Hulk

VERSCHIJNT IN: The Incredible Hulk, Avengers 1, 2, 3, 4, Iron Man 3, Thor 3

Synopsys: Na een bedrijfsongeval met radioactieve straling, ontwikkelt Bruce Banner een tweede persoonlijkheid waarin zijn emoties zich manifesteren als een vernietigende kracht: de Hulk.

Het verhaal van Bruce Banner en zijn alter ego, de Hulk, leent zich gemakkelijk om op verschillende manieren te bekijken. Door een spirituele bril gaat het over het plaats geven van emoties; of oerkrachten die ruimte vragen. Door een psychologische of psychiatrische bril zou het een metafoor kunnen zijn voor bipolaire stoornis, schizofrenie, of meervoudig persoonlijkheidssyndroom. En er is een politieke bril waardoor je naar de Hulk kunt kijken: als een kritiek op het militair-industriële complex dat haar eigen vijanden creëert en haar fouten blijft herhalen – ten koste van de samenleving.

In de film 'The Incredible Hulk' is het stralingsongeluk zelf niet te zien, maar in flashbacks worden de gebeurtenissen eromheen getoond en via dialogen in verschillende scenes leert de kijker over de toedracht van het incident. Banner was ten tijde van het ongeval in dienst van het leger, en werkte aan een serum dat soldaten zou voorzien van ongekende krachten – hoewel hij schijnbaar niet op de hoogte was van dit doel. Als hij na het ongeluk ziet welke gevaren er in het serum – en in zijn nieuw ontstane alter ego – schuilen slaat hij op de vlucht.
Het leger stelt een klopjacht in. Als de aanvoerder van het team dat Banner gevangen moet nemen, Emil Blonski, niet blijkt opgewassen tegen de Hulk, krijgt ook hij serum toegediend. De afloop laat zich raden: ook Blonski verandert in een monster en zal gestopt moeten worden
Eerst creëerde het leger dus een vijand in Banner, en vervolgens in Blonski. En wat gebeurt er met generaal Ross, die verantwoordelijk is voor deze aanfluiting? Die schopt het tot Minister van Buitenlandse Zaken...

Deze handelswijze is exemplarisch voor het Amerikaanse leger. De Verenigde Staten gaven van 1979 tot 1989 militaire en financiële steun aan de groep rond Osama Bin Laden. Uiteindelijk scheidden hun wegen in vijandschap, richtte Bin Laden het Al Qaida netwerk op, en in 2001 vonden de brute aanslagen op onder andere de Twin Towers in New York plaats. Een terroristische daad waarvoor Bin Laden de verantwoordelijkheid opeiste.
Niet alleen Osama Bin Laden, maar ook de Iraakse dictator Saddam Hoessein was ooit een vriend van de Verenigde Staten. Tijdens zijn oorlog met Iran, tussen 1980 en 1988, leverden de Verenigde Staten wapens aan Irak. Ook dit bondgenootschap raakte bekoeld. In eerste instantie nadat Irak in 1990 Koeweit binnenviel; een actie die leidde tot de Eerste Golfoorlog. De Tweede Golfoorlog volgde in 2003, nadat het Irak van Saddam Hoessein ervan verdacht werd over massavernietigingwapens te beschikken. In beide Golfoorlogen stond Irak tegenover een alliantie die geleid werd door de Verenigde Staten.
In 2006 werd Saddam Hoessein geëxecuteerd door ophanging. Bin Laden stierf in 2011; hij werd doodgeschoten door Amerikaanse Navy Seals die zijn schuilplaats waren binnengedrongen. Wat Hoessein en Bin Laden verbindt, is dat zij beiden begonnen al vrienden van 'de Amerikanen'. De Verenigde Staten hebben deze lieden gesteund, en zelfs mede in het zadel geholpen. En vroeg of laat bleken zij vijanden van de VS. Vijanden die door de VS zelf machtig zijn gemaakt.
Net als de fictieve Banner en Blonski, waren de zeer echte Bin Laden en Hoessein door de VS gecreëerde vijanden, die voor een grote ravage en veel menselijk leed hebben gezorgd.

Bin Laden en Hoessein zijn niet de enige schurken die door de VS in het zadel zijn geholpen. Het lijkt haast wel de standaardprocedure in hun geopolitieke agenda. Jan Gruiters en René Grotenhuis schrijven dit handelen toe aan angst: "Angst voor de communisten, angst voor zelfstandigheid van landen die als de achtertuin of invloedssfeer van de Verenigde Staten worden gezien. In veel gevallen leidde dat tot de simpele redenering: de vijand van mijn vijand is mijn vriend. Zo kwam Saddam als bestrijder van de ayatollahs van Iran in beeld als een steunwaardige leider in het Midden-Oosten." (1) Mensenrechten staan volgens hen aanzienlijk minder hoog op de Amerikaanse prioriteitenlijst. "Dat blijkt ook uit het feit dat zij vinden dat zij boven elke vorm van berechting verheven zijn. Zo hebben de VS het Verdrag van Rome immers niet getekend dat leidde tot de oprichting van het Internationaal Strafhof in Den Haag." (2)
Maar het zijn niet alleen de Amerikanen die (potentiële) vijanden creëren en sterk maken. Ook Europa doet hier aan mee. "Vanuit de EU worden sommige landen, zoals Turkije en Saoedi-Arabië, eveneens uitgebreid militair bevoorraad," schrijven Tweede-Kamerlid Sadet Karabulut en fractiemedewerker Jip van Dort in hun publicatie 'Permanente Oorlog'. "Dit ondanks omvangrijke mensenschendingen en oorlogsmisdaden door beide landen en wapenexportcriteria die dergelijke leveranties onmogelijk zouden moeten maken." (3)
In september 2018 onthulden Trouw en Nieuwsuur dat de Nederlandse regering een terroristische stijdgroep in Syrië hulp gaf, wetende van hun oorlogsmisdaden en extremistische netwerk. Op 11 september 2018 wordt in Trouw ondermeer het voorbeeld van de Sultan Murat Brigade aangehaald. "Deze Turkmeense, nationalistische militie onderhoudt nauwe banden met de Turkse president Erdogan en kreeg van 2016 tot begin 2018 hulp van Nederland. De leider van deze militie heet Ahmed Osman. (…) In dezelfde periode dat hij met de Nederlandse regering spreekt, verschijnen alarmerende berichten over deze brigade, die deel uitmaakt van het Vrije Syrische Leger. Mensenrechtenorganisaties schrijven over wandaden die de groepering begaat in Syrië." (4) Deze wandaden zouden bestaan uit de inzet van kindsoldaten, en beschietingen van woonwijken. Desondanks zette Nederland de steun aan de Brigade voort; en ook een rapport van de VN-mensenrechtenraad in 2017, waaruit blijkt dat de brigade de inwoners van Aleppo constant angst aanjaagt en inzet als menselijk schild, brengt geen einde aan de Nederlandse steun aan deze terreurgroep. De Nederlandse regering beweert weliswaar niet op de hoogte te zijn geweest van deze praktijken, maar die positie is onhoudbaar aangezien Nederland als lid van de VN-mensenrechtenraad betrokken was bij de totstandkoming van voornoemd rapport. (5)
Maar nog voor de wandaden van de Sultan Murat Brigade bekend waren, beschikte Nederland kennis over de banden die de Brigade erop nahield. De Brigade maakt deel uit van de koepelorganisatie Ansar al-Sharia die in 2015 is opgericht door onder andere Al Qaida en dat als doel heeft Aleppo onder sharia-bestuur te brengen. (6) Een weldenkend land zou geen zaken doen met dergelijke clubs, maar Nederland deed het.

En waarom creëert het Westen toch keer op keer machtige vijanden? Het antwoord laat zich raden: voor het geld. In 'The Incredible Hulk' is veelvuldig wapentuig te zien dat door Stark Industries ontwikkeld is. Reken maar dat Tony Stark een leuke boterham heeft verdiend aan de strijd van het Amerikaanse leger tegen zelfgecreëerde vijanden.
En in de echte wereld is het niet anders. Het militair-industriële complex, op Wikipedia omschreven als een bundeling van de belangen van het politieke leiderschap, het militaire leiderschap en de wapenindustrie (7), profiteert op vergelijkbare wijze van de 'war on terror'.
"Uit een onderzoek van de Financial Times uit 2013," schrijven Karabulut en Van Dort, "blijkt dat de oorlog tegen Irak de zakken van Amerikaanse en andere bedrijven met tenminste 138 miljard dollar heeft gevuld." (8)
En iets verderop schrijven ze: "Wat de motieven van de regering-Bush in 2003 ook zijn geweest, één ding is zeker: in de periode vóór 2003 verdienden Amerikaanse en andere westerse oliegiganten niet of nauwelijks aan Iraakse olie. Zij werden grotendeels van de Iraakse markt geweerd. De Iraakse olie-industrie was in nationale handen. Na de invasie veranderde dat. Amerikaanse producenten zoals ExxonMobil en Chevron, maar ook het Britse BP en het Brits-Nederlandse Shell hebben sindsdien flink verdiend aan een aantal van de grootste olievelden ter wereld." (9)
De oorlog in Afghanistan heeft geen betere papieren. Vanaf de jaren '80 praatte het oliebedrijf  Unocal met de Taliban over de aanleg van een oliepijplijn door Afghanistan, die Turkmenistan met Pakistan moest verbinden. Een maand voor de aanslagen op 11 september 2001 stopten deze onderhandelingen. (10)
Iets meer dan een jaar na de invasie in Afghanistan, op 27 december 2002, werd er een akkoord getekend met ferme steun van de VS. Op 13 december 2015 ving de bouw ervan aan. (11)
Saillant detail hierbij is dat de premier van Afghanistan, die het akkoord tekende, Hamid Karzai, in een vorig leven mogelijk consultant was voor Unocal (12), dat inmiddels is overgenomen door Chevron. Hijzelf ontkent dit, overigens.
Dit overziend laat zich raden welk belang er in Syrië speelt. Olie. In strategisch opzicht kun je je afvragen of steun aan clubs als de Sultan Muratbrigade op de langere termijn voldoende rendement opleveren, en of het risico van het grootmaken van een (potentiële) toekomstige vijand acceptabel is. In moreel opzicht kun je je afvragen of de mensenlevens die gemoeid zijn met deze strijd het waard zijn.
Banner maakte die morele afweging, en ging tot het uiterste om de Hulk niet in handen te laten vallen van het leger. Al dacht Generaal Ross daar anders over: "Wat mij betreft is zijn hele lichaam eigendom van het Amerikaanse leger," zei hij (13).
Waar zijn in onze wereld de dappere zielen die mensenlevens boven de belangen van het militair-industriële complex stellen?

Uiteindelijk, in Avengers Endgame, zien we dat Hulk en Banner zich met elkaar verzoend hebben. Er is een balans gevonden tussen beide persoonlijkheden. Banner heeft, als het ware, vrede met zichzelf gesloten.
Het is nog maar de vraag wanneer de VS vrede sluiten met hun vijanden. In ieder geval niet zolang het militair-industriële complex een dikke vinger in de pap heeft. Zolang zal de VS vijanden creëren, en zal de wereld een strijdperk zijn.

Noten:

1. Gruiters, J. en Grotenhuis, R., VS hielpen Saddam zelf in het zadel, De Volkskrant 2003; https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/vs-hielpen-saddam-zelf-in-het-zadel~be9804bc/
2. idem
3. Karabulut, S. en Dort, J., van, Permanente Oorlog – waarom de oorlog tegen het terrorisme gestopt moet worden, SP 2018
4. Dahhan, G. en Holdert, M., Syrische rebellenleider: ‘Gaf je ons bloem, dan at Al-Qaida van het brood’, Trouw 2018; https://www.trouw.nl/home/syrische-rebellenleider-gaf-je-ons-bloem-dan-at-al-qaida-van-het-brood-~a66da7fd/
5. idem
6. idem
7. Wikipedia, lemma 'Militair-industrieel complex'; https://nl.wikipedia.org/wiki/Militair-industrieel_complex
8. Karabulut, S. en Dort, J, van, Permanente Oorlog – waarom de oorlog tegen het terrorisme gestopt moet worden, SP 2018
9. idem
10. Blum, W., What’s the War in Afghanistan About Again?, LA Progressive 2012; https://www.laprogressive.com/trans-afghanistan-pipeline/
11. Wikipedia, lemma 'Turkmenistan–Afghanistan–Pakistan–India Pipeline; https://en.wikipedia.org/wiki/Turkmenistan%E2%80%93Afghanistan%E2%80%93Pakistan%E2%80%93India_Pipeline
12. Fahrenheid 9/11, Miramax, 2004
13. The Incredible Hulk, Universal, 2008