Veenendaal

NAAM: Wanda Maximoff
ALIAS: Scarlet Witch

VERSCHIJNT IN: Captain America 2,3, Avengers 2,3,4

Synopsys: Na enkele omzwervingen sluit Wanda Maximoff zich aan bij het superheldenteam Avengers. Dankzij haar magische krachten is ze één van de sterkste personen in het universum. Maar hierdoor wordt ze ook gevreest en gewantrouwd...

Eén van de missies van de Avengers loopt gruwelijk mis. Ze zijn op jacht naar de terrorist Brock Rumlow, die ze uiteindelijk in Lagos vinden. Op een druk plein weet Steve Rogers (Captain America) hem aan te houden, maar het blijkt een val. Rumlow draagt een bomgordel, die hij tot ontploffen brengt. Wanda Maximoff ziet wat er gebeurt, en gebruikt haar telekinese om de exploderende Rumlow zo snel mogelijk van het drukke plein te verwijderen. In de haast slingert ze hem een flatgebouw in, dat met Rumlow in vlammen uitbarst. Bij dit incident zijn talloze doden te betreuren.
Deze gebeurtenis wordt de Avengers zwaar aangerekend. Na eerdere gevechten in onder andere New York, Washington DC, Johannesburg en Sokovia is dit voor verschillende wereldleiders de druppel. Door middel van een VN-verdrag wordt de bewegingsvrijheid van de Avengers aan banden gelegd. Maar van alle Avengers krijgt Wanda Maximoff de zwaarste verwijten.
"Welke juridische autoriteit heeft een 'enhanced' individu als Wanda Maximoff om in Nigeria te opereren?" (1) wordt er in een nieuwsprogramma gevraagd. Kort daarna wordt ze vastgehouden in het Avengers-hoofdkwartier; wat leidt tot een ruzie tussen Steve Rogers en Tony Stark.
"Noem je dit bescherming?" Vraagt Rogers. "Dit is internering!"
"Ze is geen Amerikaans staatsburger, en er worden geen visa uitgereikt aan massavernietigingswapens!" Antwoordt Stark, waarmee hij verwoordt dat de buitenwereld haar niet meer als mens ziet.
"Ze is een jongere," bijt Rogers hem toe. (2)

Wie de Nederlandse jeugdzorg kent, weet dat het opsluiten van jonge mensen hier nog altijd (te) gebruikelijk is. Uit onderzoek in opdracht van Jeugdzorg Nederland blijkt dat tussen september 2020 en maart 2021 maarliefst 1.613 keer een kind gedwongen werd afgezonderd, waarvan ruim 300 keer in een separeercel zonder meubilair en met de deur op slot (3). De duur van het verblijf in dergelijke cellen is zelfs toegenomen, met alle gevolgen van dien: "Als je te lang separeert, krijgen kinderen een permanente hersenbeschadiging. Dat is niet meer te herstellen. Ze worden depressiever, angstig en wantrouwend," legt Peer van der Helm, lector Residentiële Jeugdzorg aan de Hogeschool Leiden, uit. "Jongeren ontwikkelen een laag zelfbeeld en gaan zichzelf haten, en in sommige gevallen zich zelfs van het leven beroven." (4)
En waarom gebeurt dat? Omdat hun probleem-zijn meer waarde wordt toegekend dan hun mens-zijn. En de problemen die de basis vormen voor de isolatie kunnen bijzonder banaal zijn. "Zo zijn er voorbeelden dat jongeren even worden opgesloten omdat er simpelweg geen toezicht is," stelt psychologe Sophie de Valk, op basis van haar promotieonderzoek (5).
Om het allemaal nog erger te maken: Veel van die kinderen en jongeren zijn ten onrechte in de jeugdzorg beland! Hun moeders krijgen het label 'verstandelijke beperking' of 'persoonlijkheidsstoornis' opgeplakt, zonder dat dit is onderzocht. Of 'alcoholist', zonder dat daar een aanleiding voor is. (6)
Door onzorgvuldige aantijgingen worden jaarlijks bij vele tientallen en wellicht enkele honderden gezinnen op basis van foutieve informatie vergaande interventies gedaan, zoals uithuisplaatsingen en ondertoezichtstellingen; zo blijkt uit het rapport 'Incident of Patroon?' (7), dat geheel volgens de schimmige Nederlandse bestuurscultuur drie jaar lang onder de pet is gehouden. (8)
Niet alleen is het rapport stilgehouden voor de volksvertegenwoordiging, er is ook nauwelijks iets mee gedaan. "Mijn rapport is onvoldoende opgepakt omdat de overheid voorrang heeft gegeven aan ingrijpen bij bedreigende gezinssituaties en liever niet wil horen dat zij soms te ver gaat, zonder goede onderbouwing, in het ingrijpen in gezinnen," zegt Reinout Woittiez – de opsteller van het rapport. (9) Met andere woorden: stoer ingrijpen was belangrijker dan de mensenlevens, van zowel de kinderen als die van hun ouders, die hiermee verwoest werden. Net als Wanda Maximoff in de film, werden de slachtoffers van deze misstanden hun mens-zijn ontzegd.

Iets vergelijkbaars zag je in de Toeslagenaffaire. Puur voor de kick van de Belastingdienst, en onder verantwoordelijkheid van de kabinetten Rutte, zijn hele gezinnen de vernieling ingeholpen. Eén van hen is Kristie Rongen. In een interview met Volkskrant Magazine vertelt ze dat ze door toedoen van de Belastingdienst geen geld had voor eten, "hoewel ik altijd probeerde mijn kinderen wel te voeden. Bijvoorbeeld met van die goedkope noodles, en dan deed ik er een gekookt ei doorheen, voor de proteïnen. Soms had ik geld om er plukjes kipfilet doorheen te roeren. En in het ergste geval kregen de kinderen een boterham met boter als avondeten." (10)
Als de ellende zich beperkte tot 'slechts' materiële armoede, dan was die hele Toeslagenaffaire nog tot daar aan toe, maar alle ellende die de affaire tot gevolg heeft gehad is haast onnoembaar: "En dan zijn er ouders die hun kinderen zijn kwijtgeraakt, doordat ze uit huis zijn geplaatst. (...) Sommige ouders zien hun kinderen nooit meer terug, omdat ze zelfmoord hebben gepleegd. Die lieten een briefje achter: mam, ik kan niet meer leven in deze armoede. Ik noem ze de kinderen van Rutte," aldus Rongen. (11)
"Geen wonder dat de jeugdzorg overbelast is," schrijft Harriet Duurvoort in haar column, "als de overheid zelf kinderen stelselmatig de verdoemenis in heeft geholpen." (12)
Ondertussen doen het Kabinet en de ambtenarentop de grootst mogelijke moeite om de onderste steen niet boven te laten krijgen, geen verantwoordelijkheid te hoeven dragen, en de getroffenen maar niet schadeloos te hoeven stellen: "Het ministerie van Sociale Zaken neemt bijvoorbeeld (...) geen verantwoordelijkheid voor de uitvoeringsproblemen," stelt de Bestuurlijke Adviesraad Kinderopvangtoeslag. (13) Als je mensen moedwillig zo in de problemen stort, en zo weinig doet om de door jou ontstane schade te herstellen, dan kan het niet anders dan dat je jouw slachtoffers niet als mensen ziet. Zeker als je je onder het genot van koffie, thee, luxe lunches, en vers afgebakken speltkoekjes laat trainen in het wegliegen van de waarheid (14), dan is er geen andere conclusie mogelijk. Je vraagt je af hoe ze hun slachtoffers dan wel beschouwden. Als dingen? Beesten? Statistieken?

"Tot de menselijke waardigheid rekenen we het respect van de ene mens voor de andere mens, het recht om in vrijheid mee te beslissen over de inrichting van de samenleving, bestaanszekerheid voor iedereen, en een eerlijke kans voor ieder mens om in vrijheid te midden van anderen en met respect voor alles wat leeft zijn persoonlijke geluk na te streven. Daarbij is ieder mens uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor zijn eigen denken en doen," zo staat er in 'Heel de Mens', het beginselprogramma van de SP. (15) Dat staat zo'n beetje haaks op hetgene Rutte en de Belastingdienst hebben uitgespookt. Het is dan ook niet voor niets dat juist de SP zo hard strijdt tegen de misstanden die de regering met speltkoekjes probeert te verdoezelen. Zoals Steve Rogers Wanda Maximoff als mens bleef zien, en voor haar opkwam, zo komt Tweede-Kamerlid Renske Leijten op voor de slachtoffers van de Toeslagenaffaire.
"Renske vroeg me hoe het ging. Ik zei heel eerlijk dat ik eigenlijk niet meer wilde leven," vertelt Rongen. "Toen zei ze: Hé, hé, hé, dat gaan we niet doen. Ze gaf me een dikke knuffel. Ik wist niet wat me overkwam. Ik voelde me weer even een mens." (16)
En dat iemand zich mens voelt; dat is zo belangrijk. Dat mag niemand ontnomen worden.
Daarom is het van belang dat socialisten opstaan tegen elke vorm van ontmenselijking. Dat wij niet accepteren dat mensen onschuldig worden opgesloten, dat gezinnen uiteen worden gereten, dat de overheid machtsspelletjes speelt. Dat wij niet wegkijken van antisemitisme, racisme, transfobie, of minachting op basis van sociaal-economische klasse. Dat wij onze hand uitsteken, en niet onze vinger opsteken, naar mensen bij wie het even of wat langer niet zo goed gaat.

Steve Rogers bleef de mens in Wanda Maximoff zien. Hij bleef haar steunen en vocht voor haar vrijheid. Maximoff's krachten, waarvoor de wereld zo bang was, bleken een zeer waardevol wapen in de strijd tegen Thanos, de Woeste Titaan en zijn buitenaardse leger. Maximoff bleek een gewaardeerd strijder, die de kwaadaardige invasie een aantal rake klappen wist uit te delen. In de laatste slag om de aarde bracht ze de Titaan zelfs tot een staat van paniek.
Het zet je toch aan het denken.
Wat zouden de 'kinderen van Rutte' hebben kunnen worden? Zou Rutte zich wel eens afvragen welke toekomst hij 'zijn' kinderen heeft ontnomen? Of zou hij zichzelf, onder het genot van een vers afgebakken speltkoekje, wijsmaken dat hij geen mens iets heeft misdaan?

Noten:

1. Captain America: Civil War, Marvel Studios,2016
2. idem
3. Salden, J., Jeugdzorg sluit kinderen nog steeds op in isoleercel: belofte ermee te stoppen niet nagekomen, Eenvandaag 2021; https://eenvandaag.avrotros.nl/item/jeugdzorg-sluit-kinderen-nog-steeds-op-in-isoleercel-belofte-ermee-te-stoppen-niet-nagekomen/
4. idem
5. (auteur onbekend), 'Jongeren vaak ten onrechte opgesloten in isoleercel', NOS Nieuws 2019; https://nos.nl/artikel/2270749-jongeren-vaak-ten-onrechte-opgesloten-in-isoleercel
6. Fortuin, A., Fouten bij de uithuisplaatsing van kinderen, dat gebeurt hier toch niet?, NRC 2021; https://www.nrc.nl/nieuws/2021/07/08/fouten-bij-de-uithuisplaatsing-van-kinderen-dat-gebeurt-hier-toch-niet-a4050293
7. Woittiez, R., Incident of Patroon?, Ministerie van Veiligheid en Justitie 2018; https://static.nrc.nl/2021/pdf/20210707-wob.pdf
8. Rengers, M. en Kaaden, A.M. van der, Kritisch rapport over fouten in jeugdzorg stilgehouden, NRC 2021;
9. idem
10. Linneman, E., ‘Wopke is een rijkeluiszoontje en Mark is gewoon een narcist’, Volkskrant Magazine 2021; https://www.volkskrant.nl/mensen/wopke-is-een-rijkeluiszoontje-en-mark-is-gewoon-een-narcist~b4638ab4/
11. idem
12. Duurvoort, H., Doordat de overheid kinderen de verdoemenis in hielp is de jeugdzorg overbelast, Volkskrant 2021; https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/doordat-de-overheid-kinderen-de-verdoemenis-in-hielp-is-de-jeugdzorg-overbelast~b5f8bd6c/
13. Lievisse Adriaanse, M. en Witt Wijnen, P. de, Compensatie gedupeerde ouders dreigt vast te lopen in onuitvoerbaarheid, NRC 2021; https://www.nrc.nl/nieuws/2021/07/06/compensatie-gedupeerde-ouders-dreigt-vast-te-lopen-in-onuitvoerbaarheid-a4050091
14. Pasman, E., Opinie: coaching van politici die voor commissie Toeslagen moeten verschijnen, doet waarheidsvinding geweld aan, Volkskrant 2021; https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-coaching-van-politici-die-voor-commissie-toeslagen-moeten-verschijnen-doet-waarheidsvinding-geweld-aan~b0377849/
15. Heel de Mens, Kernvisie van de SP zoals vastgesteld op het 9e congres op18 december 1999
16. Linneman, E., ‘Wopke is een rijkeluiszoontje en Mark is gewoon een narcist’, Volkskrant Magazine 2021; https://www.volkskrant.nl/mensen/wopke-is-een-rijkeluiszoontje-en-mark-is-gewoon-een-narcist~b4638ab4/