Veenendaal

With great power comes great responsibility.
Spider-Man

WAARSCHUWING: Deze serie bevat spoilers voor
alle MCU-films tot en met Avengers: Endgame.

Als het om superheldenstrips gaat, zijn er twee uitgeverijen die boven alle anderen uittorenen. DC (bekend van Superman, Batman en Wonder Woman) en Marvel (bekend van Spider-Man, X-Men en de Avengers). Er zijn andere uitgeverijen, maar geen enkele komt in de buurt van deze twee grootheden.
Als het gaat om superheldenfilms, is er maar eentje die telt. Marvel. En dat is best knap...

Enkele jaren geleden stond Marvel op het randje van faillissement. Om rond te komen verkochten ze de filmrechten van hun meest populaire strips aan verschillende studio's. Spider-Man ging naar SONY, X-Men, Fantastic Four en Daredevil gingen naar FOX, de Hulk ging naar Universal. Dus toen Marvel besloot zelf films te gaan maken, moesten ze het hebben van hun minder populaire helden - zoals Iron Man en Thor, of van deals die ze konden sluiten met andere studio's, zoals ze konden doen in het geval van de Hulk.
Na twee films over Iron Man, een film over de Hulk, een film over Thor en een film over Captain America deden ze waar ze van begin af aan naartoe hoopten te kunnen werken: de helden samenbrengen in één film. 'The Avengers'.
En sindsdien breidde het Marvel film-universum alleen maar verder en verder uit. En nu is de Marvel filmreeks de meest succesvolle filmreeks aller tijden.

Menselijke helden

Er zijn verschillen in toon en sfeer tussen de strips van Marvel en die van DC. Uitzonderingen daargelaten is Marvel speelser, waar DC vaak voor een meer duistere toon gaat. Ook wordt er wel eens gezegd dat DC meer rechts is, en Marvel meer links. Bovendien richt DC zich meer op de bovenmenselijke aspecten van haar helden, en Marvel meer op de menselijke kant. En daarin ligt de kracht van Marvel.

Stan Lee (1922-2018), de bedenker van veel van de Marvel-helden, schijnt ooit gezegd te hebben: "Zonder die zwakke hiel, had niemand tegenwoordig nog geweten wie Achilles was." Het zijn niet de bovenmenselijke krachten, maar juist de zwaktes die een held interessant maken. Mensen kunnen zich veelal niet identificeren met onaantastbare 'goden', maar juist met medemensen die ook worstelen met hun bestaan.
Dat verschil van insteek verklaart wellicht waarom de Marvel-verfilmingen wel populair zijn, en de moderne DC-films te wensen overlaten. Batman en Superman zijn eigengereide bullebakken die zich door niets laten tegenhouden; de Marvel-helden zijn mensen met tekortkomingen die het beste proberen te maken van de situaties waar ze in verzeild raken. Mensen, zoals jij en ik, met herkenbare problemen - verpakt in een iets spectaculairder jasje.

Zomerspecial 2019

Dit jaar bereikten de Marvel-films hun grootste climax tot nu toe, en de vorm van 'Avengers Endgame'. De 23e film in een tijdsspanne van 11 jaar, waarin een plethra aan personages hun weg naar de harten van de fans hebben gevonden. Deze mijlpaal is een mooie aanleiding om te zien welke lessen de helden ons kunnen leren.
In deze serie bekijk ik de avonturen van de Marvel-helden niet zozeer door de ogen van een fan (al ben ik dat absoluut), maar vooral door een politiek-maatschappelijke bril. Wat betekenen de gebeurtenissen in de Marvel-filmwereld, en hoe verhouden ze zich tot zaken in de 'echte' wereld?

Ik ga hier dus uit van de filmreeks die begint bij 'Iron Man' (2008), en loopt tot aan 'Avengers: Endgame' (2019). Spider-Man, Far from Home (2019) laat ik buiten beschouwing - hoewel deze in zich in dezelfde continuïteit afspeelt. Deze film is echter uitgekomen na 'Endgame', welke ik vanwege haar climactische aard als eindmarkering hanteer.
Andere filmreeksen, tekenfilms, strips, televisieseries en dergelijke laat ik eveneens buiten beschouwing. Mogelijk stip ik ze aan, maar datgene wat 'the Marvel Cinematic Universe' heet, is de basis voor deze reeks.

Ik haast mij ook om te vermelden dat mijn essays manieren zijn om naar de films en personages te kijken, maar dat er zeker ook andere lezingen mogelijk zijn. En dat mijn lezing niet persé de boodschap is die de filmmakers hebben willen overbrengen. Het zijn interpretaties, maar er zijn meerdere van mogelijk. En die zijn ook van harte welkom: een goed debat heeft nog nooit iemand kwaad gedaan.

In deze reeks gaat Iron Man het opnemen tegen Ayn Rand, de Hulk tegen het gehele militair-industriële complex en Thor tegen het Nederlandse Koningshuis. En vindt er een team-up plaats tussen Captain America en Bernie Sanders.
Kortom: het wordt smullen geblazen!

Excelsior!