Veenendaal

2007 is een belangrijk jaar voor de SP. We mogen vieren dat wij vijf jaar actief zijn in deze prachtige gemeente; waarvan de partij ruim een jaar vertegenwoordigd is in dit luisterrijke gezelschap dat zich de gemeenteraad laat noemen. Het is voor mij een eer en een genoegen om de pakweg 1500 mensen te mogen vertegenwoordigen, die bij de gemeenteraadsverkiezingen hun keuze op mijn partij lieten vallen. Gezien de uitslagen van de Tweede Kamerverkiezingen en de Provinciale Statenverkiezingen zal dit aantal waarschijnlijk blijven groeien, evenals het ledental van onze afdeling dat de afgelopen vijf jaar gestegen is van achttien naar een kleine honderdvijftig. De SP gaat een succesvolle toekomst tegemoet, reden genoeg dus voor optimisme, ook voor 2008.

Maar, het is niet enkel vrolijkheid dat de klok slaat. Er is veel waar wij ons zorgen over maken, vooral op het maatschappelijke vlak. Het consumentisme tiert welig in onze samenleving. Harrie Jekkers zong het zo??n 16 jaar geleden al met zijn Klein Orkest in het prachtige lied ??Over de Muur??: ??De neonreclames die glitteren, lokken: kom dansen, kom eten, kom zuipen, kom gokken.? Het lijkt erop of de hele samenleving draait om het bezit van spullen. We lijken te zijn vergeten wat Karel Glastra van Loon ons vertelt in het mij zo dierbare lied ??Een Mens is Meer??, namelijk: ??Een dier is meer dan een lap vlees, een mens is meer dan consument.? Voorzitter, als wij het tij niet keren, is dat de definitieve uitverkoop van de beschaving.

Want het consumentisme gaat erg ver. Het is tegenwoordig zelfs mogelijk om de levensverzekering van een stervend persoon op jouw naam te zetten. En sterft de persoon in kwestie niet snel genoeg, dan kun je jezelf daar ook weer tegen verzekeren. Je verzekeren tegen het uitblijven van iemands overlijden, zo treurig is het tegenwoordig gesteld met de normen en waarden in onze samenleving. Is het vreemd dat er zoveel criminaliteit, zoveel geweld om ons heen is, als wij onze waarden en normen letterlijk verkopen? Het uitbreidende gevoel van onveiligheid, ook in Veenendaal, komt niet uit de lucht vallen.

De boodschap van het consumentisme wordt dagelijks aan ons opgedrongen: ??Koop spullen. Kun je dat niet? Dan leen je toch? Wel blijven kopen, anders hoor je er niet bij!? Mensen met een kleiner inkomen ontkomen ook niet aan die boodschap, en bezwijken daar vaak onder. Veel armoede- en schuldproblematiek ontstaat doordat mensen zich vanuit sociale druk tot consumeren genoodzaakt voelen een lening aan te gaan. Het is voor ons dan ook moeilijk te verteren dat de Wethouder Sociale Zaken als lijsttrekker van zijn partij in de verkiezingscampagne voor de gemeenteraad heeft gezegd, dat armoede voor een deel ook eigen schuld van die mensen zelf is omdat ze meer uitgeven dan dat er binnenkomt. Is dat dan zo gek in een maatschappij die dat appèl constant afgeeft? Mijn vraag aan de wethouder is dan ook of hij, gelet op de door mij beschreven context, nog steeds achter deze woorden staat.

We hebben een consumptieopdracht gekregen, waaruit wij schijnbaar onze status en zingeving moeten putten. Poen scoren en spullen kopen is het devies. Hiermee wordt egoïsme en egocentrisme gevoed. Ik eerst, ik meer. Als de samenleving gevormd wordt door dit gegeven, dan heb ik een hard hoofd in het slagen van de WMO, die door de SP toch al meer als een vloek dan een zegen wordt gezien. Niet dat wij erop hopen dat de WMO mislukt. Hij komt er, dus willen we er het beste van maken. Maar dat vergt ook inzet van de burgers, die losgeweekt moeten worden van de valse consumptieplicht. Graag verneem ik van de projectwethouder WMO hoe hij, naast zijn waardevolle bezoekjes met de fiets, de burger denkt te mobiliseren voor naastenliefde.

Voorzitter, mijn partij is van mening dat de wereld meer te bieden heeft dan blind consumentisme en plat bezit. Kunst en cultuur, goed onderwijs, verdieping en zingeving ?? al dan niet gestoeld op religieuze of ideologische beginselen, vrijwilligerswerk, solidariteit. Dat zijn de zaken die het leven mooi maken en werkelijke meerwaarde geven. En laten we de natuur vooral niet vergeten. De natuur, die al zwaar genoeg te lijden heeft van de hebzucht van de mens. De natuur, die we hoognodig iets terug moeten geven. Vandaar dat de SP erg blij is met DEVO, zodat er op milieuvriendelijke wijze energie kan worden gewonnen. Ook is de SP erg blij met de woorden van de wethouder dat de gemeente zelf een vinger in de pap van dat project wil hebben zodat het profijt ten goede komt aan de samenleving, en niet verdwijnt in de zakken van een kapitalist. Als een liberale wethouder dit zegt, is er nog daadwerkelijk hoop voor de toekomst. Wat ons betreft verdient hij op dit punt meer veren in zijn ??ahum?? dan de gemiddelde pauw. Tevens zijn we verheugd over de plannen voor een aardgasvulpunt. Hoe eerder deze gerealiseerd wordt, hoe liever ons het is.

Voorzitter, het consumentisme mag van ons een toontje lager zingen om plaats te maken voor andere zaken. Waardevolle zaken. Maar dat wil niet zeggen dat wij totaal geen waarde hechten aan een goede economie. Au contraire; ook wij vinden een goede economie erg belangrijk. ??Money makes the World go round??, wordt er gezongen in de musical Cabaret, en die zin is maar al te waar. Dat besef delen wij. Voorzitter, wij hebben dan ook met verbazing gelezen dat Food Valley zo wordt opgehemeld in de kadernota, terwijl dat hele Food Valley geen enkele meerwaarde heeft voor Veenendaal. Overigens zijn wij van mening dat WERV, waar Food Valley deel van uitmaakt, in zijn totaliteit vooral sponsoring is van Ede en Wageningen. Ik dring er dan ook op aan bij het college om met een aantal concrete voorbeelden duidelijk te maken waar de meerwaarde van WERV voor Veenendaal ligt. Of is het echt niet voor niets dat de V in WERV pas de laatste letter is?

Over de bedrijfsvoering, voorzitter, lees ik vooral dat er nog veel onduidelijk is. Het hoofdstuk dient dan ook meer als opvulling, dan dat het daadwerkelijk een meerwaarde heeft. Behalve dan voor de papier- en inktfabrikanten. Zij zullen dit consumentisme op prijs stellen, wij zien liever duidelijkheid.

Tot slot, voorzitter, consumentisme of niet: mensen moeten ergens wonen. Daarom verbaast het de SP dat de bouw van sociale huur- en koopwoningen tot 2017 gemaximeerd is bij 1600. Waarom een maximum? Hoelang blijven we in de bubbel leven, en geloven dat de vraag naar sociaal wonen maar beperkt is? Waar is dat getal eigenlijk op gebaseerd?
Daartegenover staat het idee om woningen van boven de vierhonderdduizend euro te realiseren. Dat mag, dat misgunnen we niemand. We vinden het wel decadent, en getuigen van excessief consumentisme? en ik kan het niet laten: het is ook verspilling van hypotheekrenteaftrek.

Voorzitter, aan het begin van mijn betoog haalde ik Karel Glastra van Loon aan. Dit doe ik nu weer; een andere frase uit hetzelfde lied: ??Blijf niet mokkend aan de kant staan, stel een daad en toon je moed.? Voorzitter, om de samenleving meer te laten zijn dan een massale uitverkoop is er werk aan de winkel. Veenendaal in beweging, aan de slag.