Veenendaal

In het Nederlands Dagblad was vanochtend te lezen dat ??n of andere professor onderzoek had gedaan naar de relatie tussen seks in videoclips en de seksuele moraal die jongeren erop nahouden. Uit het onderzoek blijkt, dat jongeren die videoclips op bijvoorbeeld MTV kijken, er een lagere seksuele moraal op nahouden dan jongeren die dit niet doen. Kortom: videoclips tasten seksmoraal aan. Maar klopt dit wel?

Natuurlijk is er een relatie tussen seksuele moraal en de media. Alleen een dwaas - of een liberaal - zou dit ontkennen. Maar of de relatie zo ??n op ??n is als er in het artikel wordt gesuggereerd durf ik te betwijfelen.

Allereerst is er een hoeveelheid van factoren die allemaal een rol kunnen spelen. Hoe heeft professor Nikken die factoren eruit gefilterd om uitsluitend de relatie tussen de clips en de seksuele moraal zuiver te meten? Het lijkt me vrij onmogelijk om te doen.

Zelfs als de filtering geslaagd is, hoe weet je dan of je gemeten hebt wat je wilt meten? De relatie kan immers ook omgekeerd zijn: Jongeren met een lage seksuele moraal kijken videoclips. Of tweerichtingsverkeer: Jongeren die videoclips kijken, krijgen een slechtere seksuele moraal, waardoor ze videoclips gaan kijken.

Al met al is het onmogelijk om te stellen dat het kijken naar videoclips direct invloed heeft op de seksuele moraal. Er zijn genoeg jongeren die regelmatig clips kijken en er een gezonde tot zeer kuise moraal op nahouden. Of jongeren die niet eens televisie hebben en er toch op los vrijen. Nikkens is dus veel te kort door de bocht.

Zoals in het Novemberdebat al bleek, is de mate waarop jongeren binnen de maatschappelijk wenselijke lijntjes kleuren afhankelijk van een opeenstapeling van factoren. Losse elementjes richten onafhankelijk van elkaar niet zoveel schade aan. Het gaat om een congruent totaalpakket van acceptatie, aandacht van ouderen, groepsgedrag, en nog veel meer. De media spelen daar maar een betrekkelijk klein rolletje in.

Nikkens heeft zich met zijn onderzoekje dus allesbehalve een onafhankelijk onderzoeker getoond. De bias druipt van het artikel af. Is het hiermee een zinloos artikel? Een zinloos onderzoek? Nee, dat ook weer niet. Videoclips hebben wel degelijk invloed. Maar laten we de schuld niet puur en alleen daar op afschuiven: de maatschappij als geheel heeft een verantwoordelijkheid.

'Videoclips tasten seksmoraal aan'

UTRECHT - Er is verband tussen de media en de seksualisering van jongeren. Dat concludeert de psycholoog dr. Peter Nikken in een onderzoek onder zeshonderd leerlingen van vmbo, havo en vwo.
Meisjes die vaker naar videoclips kijken, vinden uitzonderlijk seksueel gedrag - zoals direct naar bed gaan met een jongen die ze niet kennen - normaler dan meisjes die minder vaak op MTV of TMF afstemmen. Jongens die de vrouw graag als lustobject zien, fantaseren vaker over seks met de media als voorbeeld, en nemen de grenzen voor seksueel gedrag ook minder nauw.

Nikken deed zijn onderzoek onder meer naar aanleiding van de groepsverkrachtingen die in 2005 in Rotterdam in het nieuws kwamen. De advocaat van de jeugdige daders liet weten dat ze niet beter wisten; hun kennis over seks hadden ze opgedaan uit pornofilms en clips.

Politici haakten daarop in door te pleiten voor scherpere controle op media-uitingen. Directe invloed van media op jongeren ziet Nikken echter niet, maar hij signaleert wel verbanden.

Tegelijk stelt hij ,,dat we de mogelijke risico's van de media niet moeten overdrijven'', stelt dr. Nikken. ,,Veruit de meeste jongens en meisjes tussen de twaalf en zeventien jaar hebben niet meer seksuele ervaring dan verkering en wat zoenen.''

In het algemeen denken jongeren behoudend over wat op hun leeftijd 'normaal' seksueel gedrag is, zegt Nikken. Dat geldt vooral voor meisjes; die hebben ook nog weinig seksuele ervaringen.

Het onderzoek Jongeren, media en seksualiteit is gisteren gepresenteerd door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), een kenniscentrum over jeugd en opvoeding. Het onderzoek vond plaats in juni 2006 onder scholieren in de Randstad, dus in een vrij seculiere omgeving.

Nikken: ,,Vooral meisjes die meer waarde hechten aan geloof, en meisjes van Turkse of Marokkaanse komaf hebben beduidend conservatievere idee?n. Ook bij de jongens zien we dat geloof ertoe bijdraagt dat ze niet alle gedragingen zomaar gewoon vinden.??

Jongens worden vooral door leeftijdgenoten be?nvloed, waarbij ze het risico lopen een vertekend mediabeeld te krijgen van erotiek en relaties. Te denken valt aan jongens die door hun vrienden worden overgehaald om discutabele mediaproducten, zoals 16+-films, te bekijken. ,,Binnen de groep kunnen de negatieve voorbeelden in die media een belangrijke rol spelen??, stelt Nikken.

Mediaopvoeding
Verder constateert hij dat ouders van vrijdenkende jongens weinig aan mediaopvoeding doen. ,,Meer geseksualiseerde jongens bepalen vooral zelf of met hun vrienden wat ze willen zien op televisie of op internet en krijgen daar weinig uitleg van hun ouders over.??

Bij meisjes speelt het ontbreken van mediaopvoeding thuis eveneens een rol bij hun vrijere idee?n over seks. Meisjes die meer ervaring hebben met vrijen of seks, hebben ook vaker een eigen tv-toestel en komen eveneens uit gezinnen waar de ouders minder aan mediaopvoeding doen.

Nikken noemt zijn onderzoek ,,representatief?? voor jongeren tussen de 12 en 17 jaar in Nederland.

Toch acht hij voortgaand onderzoek nodig. Zo zouden jongeren ,,over een langere periode?? gevolgd moeten worden. ,,Alleen zo is vast te stellen of de geseksualiseerde houding daadwerkelijk gestimuleerd wordt door wat de jongens en meisjes in de media zien.??

Uit: Nederlands Dagblad, 28 November 2007

Op het Novemberdebat van 2007 is uitvoerig gesproken over Jongeren en Opvoeding. Lees voor meer informatie over dit onderwerp de samenvatting van deze avond.
HIER