Veenendaal

Het land, of liever gezicht, de potentieel-regerende klasse, is in verwarring. De zoveelste formatiepoging is mislukt en tenzij Mark Rutte er een alternatieve kalender op nahoudt, of 1 juli 2011 bedoelde, is zijn snelle formatiebelofte een lachertje.

Het is ook niet makkelijk, om in dit complexe krachtenveld tot een regering te komen. Ik sta ook niet graag in Rutte's schoenen. Maar om nu te zeggen dat Rutte het zo sprankelend heeft gedaan?

In eerste instantie lukte hem het niet om zijn droompartners, CDA en PVV, bij elkaar aan tafel te krijgen. Vervolgens ging hij aan de slag met Paars-plus, wat niet bijster succesvol afliep.
De onbezonnenheid waarmee hij zijn rechtse stokpaardjes (uitgavensanering van 18 miljard, waarbij lastenverhoging als taboe geldt) tot 'piketpaaltjes' verhief, en zijn onwil om hierin een compromis te bereiken, zouden je haast doen vermoeden dat hij aanstuurde op een crash.
Zijn suggestie voor een middenkabinet (VVD/PvdA/CDA) strandde op onwil van Job Cohen en heeft (op dat moment) nooit een serieuze optie kunnen zijn.

Als bij wonderlijk toeval (of van tevoren afgesproken werk) was er een eensgezindheid tussen de partijen van Rutte's droomcoalitie: VVD/CDA/PVV en werd deze optie - met Wilders als gedoger in plaats van coalitiepartner - afgedwongen bij informateur Lubbers.

Kat in het bakkie, had Rutte gedacht, waarna hij werkeloos moest toekijken hoe Wilders aanstuurde op een breuk en het CDA stuk ging aan interne ruzies over de provocaties van eerdergenoemde Wilders.
Hij had de touwtjes in handen en liet ze gaan.

Nu wil hij wederom, als schrijver van de 'Proeve voor een regeerakkoord' de touwtjes in handen houden. Job Cohen heeft zich aangeboden als medeschrijver, maar dat wil Rutte niet. Dat zou een onderhandeling zijn. Rutte weet inmiddels immers dat zijn onderhandelingen steevast op niets zullen uitlopen...

Behalve de 'Proeve'-formule is er tevens weer een oude optie springlevend: de gestrande VVD/CDA-coalitie, onder bezielende (en richtinggevende) gedoging van de PVV.

Door zijn plotselinge vertrek uit de fractie, is Ab Klink toch weer een speler van belang geworden. Zelden heeft een afscheid zoveel betekend.
Klink, die eerder verdere onderhandelingen met VVD en PVV niet zag zitten vanwege de populistische en xenofobe uitstraling die Wilders het kabinet zou meegeven, was de reden dat deze formatiepoging stukliep.
Hij trad terug als Verhagen's secondant, maar bleef lid van de CDA-fractie - evenals medestanders Ferrier en Koppejan.
Nu Klink alsnog terugtreedt uit de fractie, ontstaat er voor het CDA weer ruimte om te onderhandelen met Geert Wilders.

Het verzet tegen hem [Wilders] zal binnen de fractie nog bestaan uit Ferrier, die haar bekendheid dankt aan het feit dat ze samen met Boris Dittrich een dagje heeft vastgezeten op Cuba, en Koppejan, wiens naam je hooguit wel eens hebt voorbij horen komen, maar er geen gezicht bij hebt.
Geen politieke zwaargewichten dus.

Het vertrek van Klink heeft overigens weinig indruk gemaakt op Wilders. 'Er zijn nog twee dissidenten over', reageerde hij, waarmee de kans dat hij terugkeert naar de onderhandelingstafel klein lijkt. Maar, dat is niet het geval. De drie partijen willen alsnog met elkaar verder.

Dit laatste is zeker niet de verdienste van Mark Rutte, die zich de afgelopen tijd niet heeft gepresenteert als iemand die (politieke) verschillen kan overbruggen of een potentiele voortrekkersrol kan vervullen.

Zijn idee om een 'Proeve' te schrijven had dus nooit vruchtbaar kunnen zijn. Zijn akkoord met zichzelf zou nauwelijks andere partijen kunnen aantrekken.

Of de gedoogonderhandelingen ook daadwerkelijk zullen plaatsvinden, is de vraag. Zo niet, dan zal er moeten worden uitgekeken naar een alternatief. Een alternatief ZONDER Rutte...