Veenendaal

Volgens de inhuldigingswet (1992) worden leden van de Staten Generaal (en de diverse Nederlands-Antialiaanse Staten) geacht de volgende eed te zweren wanneer Willem-Alexander de troon bestijgt:

"Wij ontvangen en huldigen, in naam van de volkeren van het Koninkrijk en krachtens het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet, U als Koning; Wij zweren (beloven) dat wij Uw onschendbaarheid en de rechten van Uw Koningschap zullen handhaven."

Het mag dan ook niet verbazen dat SP-Kamerleden Sadet Karabulut en Farshad Bashir hebben besloten dat niet te doen. Andere Kamerleden (met name in SP-kringen) overwegen hun voorbeeld te volgen. De fractie van de Partij van de Dieren zal evenmin die eed afleggen, mocht blijken dat de jacht tot de rechten van de Koning behoort.

En terecht, want zo'n eed is natuurlijk een enorme handenbinder.

Het behelst nogal wat. Het afleggen van de eed verbiedt je feitelijk om je in te zetten voor verdere modernisering van het Koningshuis. Want wellicht zullen dan de rechten van Zijne Majesteit tegen het licht worden gehouden. En in extremo leg je als parlementarier de mogelijkheid om de Koning af te zetten - een democratisch recht - naast je neer.
Niet dat ik verwacht dat Zijne Majesteit er zo'n janboel van maakt dat hij afzettenswaardig wordt, maar dat is geen reden om het instrument van afzetting uit je parlementaire gereedschapskist te kieperen.
Het is je 'nooduitgang'.

Karabulut en Bashir willen de eed niet afleggen, omdat ze bij hun inhuldiging als kamerlid al een eed hebben afgelegd. Ze zijn trouw aan het volk en de grondwet - er is dus geen reden om ook nog trouw te zweren aan de Koning.
Hun respectievelijk Turkse en Afghaanse achternaam maakt dat PowNews-reaguurders hen van 'slechte inburgering' en ontrouw aan Nederland betichten - gepaard met loyaliteit aan de Koning van Marokko, alsof die er iets mee te maken heeft - maar het gebrabbel van reaguurders raakt zoals meestal kant nog wal.
Karabulut en Bashir hebben trouw gezweerd aan het volk en de grondwet (van Nederland!) ~ en dat moet genoeg zijn!

Uit de reaguurdersgelederen komt ook het argument dat het traditie is om die eed af te leggen, dus dat Karabulut, Bashir en eventueel andere twijfelaars dat maar moeten doen.
Die mensen gaan voorbij aan het feit dat de inhuldigingswet UIT 1992 stamt. PvdD-leider Marianne Thieme wees er op Twitter nog eens fijntjes op dat geen enkele van de zittende Kamerleden een dergelijke eed hebben moeten afleggen. Tsja, hoeveel Koningen en Koninginnen zijn er nu helemaal ingehuldigd tussen 1992 en nu?
Nee, van traditie kan geen sprake zijn.

Daarbij geven Karabulut en Bashir aan republikein te zijn. Trouw zweren aan de Koning zou hetzelfde zijn, als voor een protestant om trouw te zweren aan de Paus, of voor een atheist trouw te zweren aan de bijbel. Het kan en mag gewoon niet van ze gevraagd worden.

Zelf ben ik geen republikein. Ik ben oranjegezinder dan de meeste van mijn partijgenoten. Toen de partij haar officiele republikeinse standpunt liet varen in 2006, voelde dat voor mij niet als een aderlating. In tegendeel, de partij ging (nog) meer bij me passen dan zij al deed.

Als Nederland van een nieuw nulpunt zou beginnen, zouden we niet voor een monarchie kiezen. Het zou in die context nergens op slaan.
Maar we bouwen Nederland niet van een nulpunt op, we bouwen voort op de geschiedenis. En in die geschiedenis heeft de familie Van Oranje zich een plaats verworven als ons vorstenhuis. Een onder het volk geliefd vorstenhuis, welteverstaan. Het is onze plicht om dit vorstenhuis zo goed mogelijk in te bedden in onze democratie...

... en in de democratie is het volk de baas. Dat volk kiest een groep (wijze) mensen die het vertegenwoordigt in (onder andere) de Staten Generaal. Het dagelijks bestuur ~ de regering en het kabinet ~ is aan hen verantwoording verschuldigd, en de volksvertegenwoordigers op hun beurt weer aan de mensen die hen hebben gekozen. DAT IS ONZE DEMOCRATIE.
De Koning(in) is als hoofd van de regering (via de minister-president) verantwoording schuldig aan het volk en diens vertegenwoordigers.

Wanneer je dit in ogenschouw neemt, is een eed van de volksvertegenwoordiging aan de Koning natuurlijk de omgekeerde wereld. De Koning hoort trouw te zweren aan de Staten Generaal; niet omgekeerd!

Dit alles brengt mij tot de volgende conclusie. Ondanks mijn (haast onsocialistische) waardering voor het Koningshuis, zou ik - ware ik in de positie - ook deze eed niet afleggen. Het druist in tegen mijn visie op de democratie en de plaats die de Vorst hierin zou moeten hebben.
Mocht mijn levenswandel mij ooit in de positie brengen dat ik een Koning trouw moet zweren, dan mag u - als lid van het Nederlandse volk - mij hierover ter verantwoording roepen.