h

Rutte

3 september 2013

Rutte

Hij deed het uit zijn hoofd, de H.J. Schoo-lezing. Daardoor was ik bang dat de tekst niet ergens te vinden zou zijn, maar de website van de Rijksoverheid bood soelaas. Gelukkig, want ik was wel een beetje benieuwd. Zeker door de hype die zich vandaag in de dagbladen voordeed: de Telegraaf vond dat hij perspectief tentoonspreidde, Trouw vond dat die visie juist miste.
Ik ben het met
Trouw eens...

De premier lepelde een paar ranglijstjes op en mompelde wat over het bedrijfsleven. En computers in de zorg. En kapitaalmarkten. Natuurlijk is hij trots op de eerste gekweekte hamburger en blij met de opdrachten die Nederlandse deskundigen binnensleepten na Orkaan Katrina. Maar waar het naartoe moet met Nederland en/of de wereld, daarover zweeg hij.

Het meest typerend voor zijn non-visie is de volgende passage:

"Al die mensen die zeggen: nu niet bezuinigen, doen me denken aan een arts die bij een ernstig zieke patient komt die meteen medicijnen nodig heeft. Die moet natuurlijk niet eerst uitgebreid nog eens alle bijwerkingen gaan lezen en bestuderen, want daar is de patient op dat moment echt niet bij gebaat. Natuurlijk zijn die bijwerkingen er, maar die bestrijd je als dat kan en sommige accepteer je ook om beter te worden."

Rutte zegt daar nogal wat. Namelijk:
1.) We klooien maar wat aan
2.) Het maakt niet uit wat we doen, als we het maar snel doen
3.) We weten drommels goed dat onze maatregelen neveneffecten hebben
4.) We accepteren deze neveneffecten

Als 'dokter' Rutte echter de tijd had genomen om de verschillende medicijnen te bestuderen en daar de beste van te nemen. Op korte termijn verlies je daar weliswaar tijd mee, maar op de langere termijn voorkom je dat je de strijd ook nog eens moet aanbinden met de bijwerkingen die je zelf hebt veroorzaakt. Wie weet sterft de patient wel aan de behandeling van 'dokter' Rutte. Maar, dat maakt niet uit, zegt Rutte, want we handelen in ieder geval snel.

Rutte doet me met deze uitspraak denken aan de generaal die aan het begin van een veldslag zijn manschappen toespreekt met de woorden: "Vele van jullie zullen vandaag sterven, maar dat is een offer dat ik graag maak."
Misschien laat hij hier wel meer van zijn persoonlijkheid zien dan van zijn visie.

Het is gelukkig niet allemaal non-visie wat de klok slaat. Tussen neus en lippen door mompelt hij nog dat een baan meer is dan een loonstrookje; reden voor hem om de Wajong aan te pakken. Wat een baan dan nog meer is dan een loonstrookje en hoe het stopzetten van een Wajong-uitkering bijdraagt aan het vinden van een baan, verzuimt hij echter te vertellen.
Ook over de zorg spreidt hij iets visie-achtigs tentoon:

"De zorg is het koekoeksjong geworden in het nest van de collectieve uitgaven, dat andere nuttige investeringen in wegen, onderwijs en technologische vernieuwing over de rand dreigt te duwen."

Het zal je maar gezegd worden; als je in de zorg werkt of ervan afhankelijk bent: je bent een koekoeksjong.

Rutte zegt tevens:

"Het Nederland dat ik voor me zie, is de crisis met elan en aanpassingsvermogen goed te boven is gekomen. Zonder iemand achter te laten."

Vergeet eventjes het feit dat dit in volledige tegenspraak is met de eerdere stelling dat hij de bijwerkingen van zijn behandeling accepteert - dus dat hij wel degelijk mensen wil achter laten. Dat is natuurlijk een belangrijk gegeven voor 'dokter' Rutte, maar niet datgene wat ik nu wil aangeven.
Rutte wil (al dan niet oprecht) "niemand achterlaten"... maar ook hier vergeet hij aan te geven hoe hij dat wil bereiken (of wat hij uberhaupt met 'achterlaten' bedoelt).

Veel mensen keken reikhalzend uit naar de H.J. Schoo-lezing van Rutte, in de hoop dat hij iets van zijn visie bloot zou geven. Die mensen kwamen bedrogen uit; al in de eerste alinea gaf Rutte aan niets met 'visie' op te hebben, en dat hij daar als liberaal zelfs wantrouwig van werd. Kun je als liberaal Smith, Thorbecke en Rand nog harder schofferen?
Mijn verwachtingen waren een hoop minder hooggespannen. In de tijd daarvoor had hij immers ook nog nooit visie laten zien. Als een visie uit slechts een enkele toespraak zou moeten blijken - en verder uit niets - wat heb je dan aan die visie?

Rutte heeft met zijn lezing zichzelf genoeg laten zien. Wat mij betreft zelfs meer dan genoeg.
Sheila Sitalsing zei het vandaag in de Volkskrant het beste:

"Toegegeven: het is buitengewoon knap om zoveel woorden uit het hoofd te leren (...) en zo'n tekst vervolgens te brengen alsof je voor de vuist weg staat te praten.
Vervolgens is het buitengewoon jammer om die gave te verspillen aan een adequate samenvatting van het regeerakkoord en van het VVD-programma."

U bent hier