Veenendaal

Schaarste

Het enige wat wij tekort komen, is schaarste.
LeukeSpreuk.nl

Goederen en diensten (tijd en energie) kun je inruilen als commoditeiten; zaken van waarde. Zo kun je bijvoorbeeld een kan melk inruilen tegen (de waarde) van een brood.

Stel je nu eens voor dat de koeien in de wijde omtrek geen melk meer gaven ~ met uitzondering van jouw koe. Dan zou je, door de zeldzaamheid van de melk, zo maar eens twee of zelfs drie broden kunnen vragen voor een enkele kan. Omdat iets moeilijker te krijgen is, stijgt de waarde. Dat is het principe van schaarste.

Schaarste is niet hetzelfde als zeldzaamheid. Ruil je een kilo banen met een chimpansee, en krijg je er een kilo goud voor terug, dan zal de chimpansee waarschijnlijk denken dat zij een belachelijk goede deal heeft gesloten. Goud, hoe zeldzaam het ook moge zijn, is van geen betekenis voor apen. Zij ervaren dus geen 'schaarste' aan goud.

Dus niet alleen hangt schaarste samen met aanbod, het hangt ook samen met de vraag ergens naar. Schaarste is de hoogte van het aanbod ten opzichte van de vraag. (Mede) op basis van schaarste, worden goederen een waarde toegekend.

Daardoor komt het dat een woning in Amsterdam een veelvoud kost van exact dezelfde woning in Appingedam. Woningen in stedelijk gebied zijn vele malen schaarser dan op het platteland.

Maar niet alleen de waarde van goederen is aan schaarste onderhevig. Hetzelfde principe geldt voor diensten: arbeid; tijd en energie.
Ik zou prima 2x45 minuten kunnen deelnemen aan een potje voetbal; geen mens die mij daar een cent voor zou betalen. Arjen Robben harkt met diezelfde activiteit echter een fortuin binnen. Dit, omdat hij een veel betere conditie, balbeheersing, spelinzicht en wat dies meer zij heeft dan ik.

Dankzij schaarste wordt er - naast tijd en energie - nog een dimensie toegevoegd aan de waarde van arbeid: vaardigheid. De mate van kennis, inzicht, ervaring, die iemand meeneemt in de tijd en energie die hij of zij "verhandelt", kunnen (en zullen) de prijs die betaald wordt voor die arbeid mede bepalen.

De vraag naar klusjeslieden (m/v) is bijvoorbeeld hoog. Maar omdat er relatief veel klusjeslieden zijn, is er geen bijzonder grote schaarste aan.
Advocaten zijn er een stuk minder; de schaarste is groter.
Ook zijn er een stuk minder middeleeuwen-deskundigen, maar de vraag naar middeleeuwen-deskundigen is ook een stuk kleiner - en dat drukt de schaarste weer.

Waar een behoorlijke schaarste bestaat, zijn onderwijs en zorg. Onderwijs is de basis voor je toekomst, en daarvoor van onschatbare waarde voor de jeugd. En wanneer je niet (meer) (volledig) voor jezelf kunt zorgen, stel je het op prijs wanneer een ander dat doet. De vraag naar zorg is immer stijgende.
Logischerwijs zou je denken dat er daarom juist veel geïnvesteerd wordt in deze sectoren. Er moet een antwoord worden geboden aan de schaarste. Echter; ik kan me niet anders herinneren dan dat er bezuinigd wordt. Zolang als mijn generatie bestaat, is er in toenemende mate gekort op zorg en onderwijs. En het einde van de bezuinigingen lijkt nog niet in zicht.
Waarom?

Wellicht heeft het iets te maken met de regering, die verantwoordelijk is voor de financiering van onderwijs en zorg. Deze mannen en vrouwen hebben hun opleiding al afgerond, en zijn nog te gezond om afhankelijk te zijn van zorg.
De door hen ervaren schaarste aan onderwijs en zorg - en dus de waarde die zij eraan toekennen - zal ongeveer gelijk zijn als de schaarste die een chimpansee ervaart aan goud: niet bijster hoog.

Wellicht is het tijd om de regering een hele grote hoeveelheid bananen aan te bieden...