Veenendaal

Als je al jaren intensief met Nico van Ginkel omgaat, zou je denken dat je alle socialistische strijdliederen al zou kennen.
Deze is echter lang 'onder de radar' gebleven; tot ik een tijdje geleden de film Pride zag.

De film is gebaseerd op het waargebeurde verhaal over een groep Britse homorechten-activisten die tijdens de mijnwerkersstakingen onder het Thatcher-regime de mijnwerkers gaan steunen.
Het lied is een echt tranenmoment in de film.

Het lied is gebaseerd op een toespraak van Rose Schneiderman, en in bijzonder de regel: "Een arbeider heeft brood nodig, maar ze heeft ook rozen nodig." Een regel die doet denken aan de uitspraak van Emile Roemer: "Geloof me: Er is genoeg voor iedereen, genoeg om iedereen een fatsoenlijk bestaan te geven met bestaanszekerheid en elke week een bosje bloemen op tafel."
Schneiderman's toespraak was de inspiratiebron voor het gedicht Bread and Roses, door James Oppenheim. Er zijn minimaal drie componisten geweest die een melodie hebben toegevoegd aan dit gedicht.

Het lied is in de loop der jaren gezongen door verschillende artiesten, onder wie Joan Baez en John Denver.

Bread and Roses

As we come marching, marching
in the beauty of the day,
A million darkened kitchens,
a thousand mill lofts gray,
Are touched with all the radiance
that a sudden sun discloses,
For the people hear us singing:
"Bread and roses! Bread and roses!"

As we come marching, marching,
we battle too for men,
For they are women's children,
and we mother them again.
Our lives shall not be sweated
from birth until life closes;
Hearts starve as well as bodies;
give us bread, but give us roses!

As we come marching, marching,
unnumbered women dead
Go crying through our singing
their ancient cry for bread.
Small art and love and beauty
their drudging spirits knew.
Yes, it is bread we fight for
—but we fight for roses, too!

As we come marching, marching,
we bring the greater days.
The rising of the women means
the rising of the race.
No more the drudge and idler
—ten that toil where one reposes,
But a sharing of life's glories:
Bread and roses! Bread and roses!

Vertaling:

Als wij komen te marcheren
in de schoonheid van de dag
zullen een miljoen verduisterde keukens
en duizend grauwe molenzolders
aangeraakt worden door de gloed
die een plotselinge zon vrijgeeft,
want de mensen horen ons zingen:
brood en rozen, brood en rozen.

Als wij komen te marcheren
strijden we ook voor de mannen,
want zij zijn de kinderen van vrouwen
en wij zullen hen weer tot moeder zijn.
We zullen niet zwetend door het leven gaan
van geboorte tot het einde;
harten sterven, gelijk lichamen
geef ons brood, maar geef ons (ook) rozen

Als wij komen te marcheren
gaan ontelbaar veel gesneuvelde vrouwen
door met huilen via ons gezang:
hun eeuwenoude roep om brood.
Kleine kunst, en liefde en schoonheid
werden gekend door hun ploeterende geesten.
Ja, wij vechten om brood
maar we vechten ook om rozen.

Als wij komen te marcheren
brengen wij de grootsere dagen.
De opstand der vrouwen betekent
de opstand van de soort.
Niet langer zullen de ploeteraar en de leegloper
dat zwoegen doen waarin men berust,
maar delen in de levensglorie;
brood en rozen, brood en rozen.

1 mei: dag van de arbeid

Internationale solidariteit

Openbare bijeenkomst

20:00u; De Egelantier; Rederijkers 1 (tegenover station Veenendaal-West)
Met: Wim Bakker (Veenendaal4Fair),
Eric Smaling (Tweede Kamer, SP)
en Anne-Marie Mineur (Europees Parlement, SP)

Gratis toegang; iedereen welkom!