Veenendaal

Op 21 maart mogen we weer stemmen voor de Gemeenteraad. Maar we mogen dan nog een keer stemmen. Het referendum over de 'Sleepwet' vindt op dezelfde dag plaats. Een prima idee, wat mij betreft.

Er gaat nogal wat tijd, energie en geld zitten in het opzetten en bemensen van stemlokalen - en alles wat daarachter schuilgaat. Democratie is geen sinecure. Dus als je een stembureau op één dag kan gebruiken voor meerdere verkiezingen is dat een mooie efficiencyslag. Dat is zorgvuldig omgaan met belastinggeld.

Daarbij kan een 'gecombineerde' verkiezing de opkomst bevorderen. Mensen die het referendum niet de moeite waard hadden gevonden om een tripje naar het stemlokaal, zullen misschien wel in dat referendum stemmen als ze er toch zijn voor de Gemeenteraadsverkiezing. Of omgekeerd.
En door het combineren van verkiezingen reduceer je het aantal verkiezingsdata - en voorkom je 'verkiezingsmoeheid'.

Wat mij betreft versterken de raadsverkiezingen en het referendum elkaar. Hardstikke mooi.

Het verbaast mij dan ook, dat anderen dat niet zo zien. Die beweren bijvoorbeeld dat de Gemeenteraadsverkiezingen worden 'gekaapt' door een landelijk thema, omdat het referendum op dezelfde dag plaatsvindt.
Persoonlijk zou ik 'banger' zijn dat het referendum onvoldoende aandacht zou krijgen, want wie voeren er campagne? Juist. Lokale politici. En die zullen waarschijnlijk meer energie steken in hun 'eigen' verkiezing dan in een (vrij abstract) nationaal thema. Dus dat het referendum de gemeenteraadsverkiezingen zou overschaduwen is wat mij betreft regelrechte quatsch.

Als de angst dat de verkiezingen 'besmet' of 'overschaduwd' zouden worden als er over meer zaken gestemd werd oprecht was, had ik dit argument wel verwacht toen in 2015 de verkiezingen voor de Provinciale Staten gecombineerd werden met die voor het Waterschap. En ik kan natuurlijk wat gemist hebben, maar toen was het oorverdovend stil. En hoewel er nauwelijks effect was voor de Statenverkiezingen, was het voor de Waterschapsverkiezingen een enorme 'boost'. Die kende een verdubbeling!

Overigens is het in andere landen heel normaal om verkiezingen te combineren. Bij vrijwel elke presidentiële verkiezing, en verkiezing van overheidsfunctionarissen en vertegenwoordigende lichamen in de VS wordt er ook gestemd over allerlei zaken. De gelegenheid wordt te baat genomen voor allerhande volksraadplegingen over allerlei voorstellen op lokaal- of staatsniveau.
Niemand die daar over klaagt.
En wij in Nederland maar moeilijk doen omdat we op één dag 'maarliefst' twee vakjes mogen roodkleuren?

Ik zie niets kwalijks in het feit dat de gemeenteraadsverkiezingen en het referendum gelijktijdig worden gehouden. Integendeel!
Wat ik kwalijk vindt, is dat Buma zegt dat de referendumuitslag direct naar de prullenbak zal worden verwezen door de regering. Of dat D66 van het referendum afwil nu de uitslagen hen - beide keren dat er een referendum op nationaal niveau is gehouden - onwelgevallig blijkt.

Wie de democratie een warm hart toedraagt, maakt zich kwader om de afwijzing van het referendum dan om de datum waarop het plaatsvindt!