Veenendaal

Verschillende verhalen, geen duidelijkheid

Berichten in de NRC, over gemeenten die heimelijk onderzoek lieten plegen bij moskeeën hebben voor veel opschudding gezorgd. In de eerste plaats bij de betrokken moskeeën, maar ook bij de gemeenteraad. Die onderbrak haar herfstvakantie voor een spoeddebat over deze kwestie. Dit vond afgelopen donderdag (21 oktober) plaats.

Ook in Veenendaal zou er onderzoek hebben plaatsgevonden. Maar, zo liet de gemeente weten, is dit niet heimelijk gebeurd. De onderzoekers van het bureau NTA zouden zich in gesprekken met moskeebezoekers altijd kenbaar hebben gemaakt. Moskeebesturen geven juist aan helemaal niet gekend te zijn hierin, en zijn volledig overdonderd. Hun vertrouwen heeft een enorme knauw opgelopen.

Enkele minuten voor aanvang van het spoeddebat in de gemeenteraad verscheen er weer een artikel in het NRC, dat de lezing van de gemeente op losse schroeven zette. "Voor publicatie in NRC erkenden de betrokken gemeenten nog per mail dat zij opdracht hebben gegeven voor een zogeheten 'non-informed krachtenveldanalyse', zoals NTA het onderzoek noemt. De onderzochte organisaties zijn nooit geïnformeerd, erkenden ze," is er in dat artikel te lezen.

Spoeddebat

Tijdens het spoeddebat vroeg SP-fractievoorzitter Jan Breur aan burgemeester Gert-Jan Kats hoe dat met elkaar te rijmen viel. Kats antwoordde hierop dat het algemene landelijke beeld dat in de NRC geschetst werd, niet op Veenendaal van toepassing was. Toen NTA de opdracht voor onderzoek kreeg, is er met hen uitdrukkelijk afgesproken dat ze zich aan de wet zouden houden.

Juist die afspraak is verdacht, wat de SP betreft. "Dat je zoiets moet afspreken suggereert dat het niet voor de hand ligt dat het gebeurt. Waarom is die afspraak gemaakt?"
Hierop kon Kats geen antwoord geven, temeer omdat de onderzoeken speelden voor hij burgemeester werd. "Ik ben er niet bij geweest," zei hij.

Bij zijn aantreden had Kats een 'mooi rapportje' gevonden dat hem een 'handig inkijkje' in de Islamitische gemeenschappen van Veenendaal gaf. Een handig inkijkje met, blijkens de reacties van betrokkenen, een vertekend beeld waarin meerdere zaken uit hun verband zijn getrokken.
"Als de gemeente inzicht had gewild in die gemeenschappen," concludeert Breur, "hadden ze beter zelf kunnen spreken met de moskeebesturen. Dat had ze willicht meer gedetailleerde informatie opgeleverd, die ook nog eens in de juiste context was geplaatst."

Moties

Uiteindelijk bleef het gevoel hangen dat er zaken niet geheel gelopen zijn zoals had gemoeten, maar het was niet hard te maken wat en door wie. Geen van de verschillende lezingen kon bevestigd of ontkracht worden.

Het debat eindigde met een tweetal moties die DENK had ingediend. De ene sprak uit dat de Islamitische gemeenschap een gewaardeerd onderdeel zijn van de samenleving. De ander vroeg om excuses van de burgemeester.

De SP steunde de beide moties, maar een meerderheid in de gemeenteraad was in beide gevallen tegen.

moties:

• Islamitische gemeenschap
• Openlijke excuses

Vervolg

Nu is het aan burgemeester Kats om het vertrouwen van de verschillende moskeebesturen te herwinnen. Dat zal een langzaam, moeilijk proces worden. De relatie tussen de moskeeën en de gemeente heeft een flinke klap gehad.

Over de rol die de NCTV gespeeld heeft in de onderzoeken zal de Tweede Kamer zich moeten buigen. Want hoe heeft dit kunnen gebeuren?
"De minister heeft dus of geen idee hoe deze dienst opereert of hij keurt dit goed, wat nog kwalijker zou zijn,” aldus Tweede-Kamerlid Michiel van Nispen, van de SP. Hij vraagt zich af: "Wat voor voorbeeld geeft een overheid die zich niet aan de eigen regels houdt en zo geen bescherming biedt aan eigen inwoners?"

FOTO BOVEN: Moskeebestuur Nasser ondertekent in 2016 een overeenkomst van grondoverdracht, met het oog op de realisatie van een nieuw pand naast de Rozenbottel.

Zie ook (NRC):

• Undercover naar de moskee...
• Privacywaakhond AP bezorgd...
• NCTV waarschuwde...

Zie ook (SP):

• Infiltratie moskeeën (reactie)
• Infiltratie: Spoeddebat
• Infiltratie: Gemeente ontkent...
• BLOG: betrouwbare overheid
  (Jan Breur)