Veenendaal

Het is natuurlijk wel een beetje vreemd, in het nieuwe regeeraccoord. Ambtenaren die mogen weigeren om homohuwelijken af te sluiten. Ik kan hierover een heleboel "ambtenaren die niet willen werken"-grappen over maken, maar dat laat ik liever aan anderen over. Het is belangrijker om even stil te staan bij de inhoud.

Het afsluiten van een burgerhuwelijk, homo of hetero, is feitelijk niets meer dan een juridische handeling. Natuurlijk, voor degenen die het direct betreft is het van veel meer waarde dan dat, maar strikt genomen is het gewoon niet meer. Een partnerregistratie, waaraan een wettelijk erkende status wordt toegekend. Je trouwt voor niets of niemand anders dan voor de wet. Een burgerhuwelijk is een wettelijke overeenkomst tussen twee individuen. Alles wat het meer is dan dat, is aan die individuen zelf, en eventueel hun naaste omgeving.

Een burgerhuwelijk is dus wat anders dan een kerkelijk huwelijk. De uitdrukking "voor de kerk trouwen" geeft dit verschil duidelijk aan. Een kerkelijk huwelijk is niet een overeenkomst tussen twee mensen, maar een verbond tussen het paar, de kerkgemeenschap en God. Als hier een dominee of een kerkbestuur weigert om een huwelijk te erkennen of te voltrekken, dan kan dat. Als zij menen dat een zeker huwelijk in strijd is met religieuze wetten of principes, dan is het zelf onmogelijk om een kerkelijk huwelijk plaats te laten vinden. Het weigeren van een huwelijk is in die situatie volomen legitiem.

Maar, dan hebben we het over een kerkelijk huwelijk. Burgerhuwelijken tussen individuen, die binnen de kaders van de wet vallen, mogen niet geblokkeerd worden door ambtenaren. GroenLinks merkt terecht op: "Het is in een rechtsstaat onacceptabel als ambtenaren hun persoonlijk oordeel boven de wet stellen."
Sowieso is het raar als iemand onderdelen van zijn of haar werk laat liggen als diegene het er niet mee eens is. Een milieubewuste automonteur kan niet zeggen: "Ik repareer alleen auto's die op biobrandstof rijden." Een vegetarische cassière kan niet weigeren vlees af te rekenen en een ambtenaar kan dus ook niet weigeren om huwelijken te voltrekken.

GroenLinks heeft echter wel een fout gemaakt met het stellen van de vragen die ze het college hebben gesteld. In de eerste plaats is er bij mijn weten nog niet eens het gerucht dat er ooit in Veenendaal een ambtenaar is geweest die een huwelijksvoltrekkig geweigerd heeft uit te voeren; het is dus maar de vraag of de kwestie überhaupt speelt in Veenendaal.
Daarbij vraagt GroenLinks of het college bereid is hun standpunt over te brengen aan het kabinet: namelijk dat de regel, dat ambtenaren (homo)huwelijken kunnen weigeren te voltreken, geschrapt dient te worden uit het coalitieaccoord. Inhoudelijk is er niet zoveel op aan te merken, maar de partij heeft niet gezocht naar draagvlak. Noch via het VNG, noch via de andere raadsfracties, noch via de Veense samenleving (bijvoorbeeld door middel van een petitie), is er een draagvlak gercreëerd - waardoor GroenLinks als lokale raadsfractie een solo-actie begint tegen het kabinet.

Als het College van Burgemeester en Wethouders gehoor geeft aan de laatste vraag van GroenLinks, zou een telefoontje van de burgemeester aan de premier ongeveer zo klinken:

<< Jan Peter? Hallo, met Ties... Ties... nee, Ties... Ties Elzenga, de burgemeester van Veenendaal!... Juist! Ik wist wel dat er een belletje zou gaan rinkelen... Hoe is het?... mooi, mooi... thuis ook alles goed?... Geweldig!...
Hee, luister, waar ik voor bel... nee... ja, ik weet dat je het druk hebt... neeneeneeneenee... luister...
Dat regeeraccoord van jullie... ja... daar staat een zin in... nee, het gaat niet over de bejaardenbelasting... het homohuwelijk... precies, dat ambtenaren dat mogen weigeren...
Kijk, het zit zo... uhm... hoe zeg ik dit?...
Jan Peter, dit moet je niet verkeerd opvatten, hoor, maareh...
Die zin, die moet je schrappen... schrappen... nee, schrappen...
Dat vindt GroenLinks...
Nee, ik heb Femke niet gesproken... nee... de lokale fractie... Twee mensen...
Nee, die zin moet je schrappen...
Verder? Hoe bedoel... oh, draagvlak!... bij mijn weten niet...
Maar, die zin... schrap je die nog?...
Hallo?...
Hallo?
... Nou ja zeg!... Opgehangen!>>