Veenendaal

Ik zal niet ontkennen dat er in de SP wel eens iets misgaat. De hele kwestie rondom Düzgün Yildirim is natuurlijk niet bepaald het schoolvoorbeeld van hoe dingen het beste kunnen worden aangepakt in een partij. Maar, dat wil nog niet meteen zeggen dat andere partijen de zaken goed aanpakken.

Het CDA heeft natuurlijk de kwestie van Ab Klink, die kritische geluiden heeft geweerd uit het partijblad. Binnen het CDA is er dus geen ruimte voor kritiek. Okee, uit het SP-blad is dit jaar ook een artikel geweerd, maar dat artikel was ook echt te schandalig voor woorden. Geen enkele partij zou dat in haar blad terecht laten komen (behalve misschien de LPF, maar we weten hoe het daar mee is afgelopen). Ik ken het artikel dat niet in het CDA-blad is geplaatst niet, dus sluit ik niet uit dat Klink (toenmalig voorzitter van het wetenschappelijk bureau van het CDA) met eenzelfde situatie in zijn maag zat als het SP-bestuur afgelopen zomer. Daar weidt ik verstandshalve dus niet verder over uit.

De VVD dan. Rita Verdonk heeft de partij in haar greep, zoals Bokito dat had met zijn stalker. Ook Verdonk brengt letsel toe, want de VVD krijgt het zwaar te verduren. Schreef ik gisteren niet al dat het een slecht plan was om Verdonk quasi-binnenboord te willen houden? Nu is de VVD daar zelf ook achter.

Wat is nu het geval? Verdonk wil haar zetel niet opgeven, maar ook haar partijlidmaatschap. Terwijl het partijcongres toch duidelijk had gezegd dat het kiezen of delen is. Dat plaatst de VVD in een positie die exemplarisch is voor hen, sinds ze als oppositiepartij voor het leven gaan.

Als regeringspartij hoefden ze maar eens in de vier jaar ervoor te zorgen dat de lonen gematigd werden en publieke zaken werden geprivatiseerd, en vervolgens hadden ze vier jaar lang de tijd (of zolang de coalitie overeind bleef) om zich achter het regeringsbeleid te scharen.

Die tijd is nu voorbij. Niet alleen heeft de kiezer duidelijk gemaakt dat ze dat niet meer willen, de VVD heeft in de oppositie ook geen kabinet meer om achter te schuilen. Ze moeten zelf met standpunten komen, en kunnen concluderen dat ideologie, pragmatisme en electoraal gewin (wat vind je, wat is handig en waar krijg je stemmen mee) niet één op één met elkaar verbonden hoeven te zijn.

Rutte's spagaat werd gelijk bij het allereerste kamerdebat sinds de regering er zit al duidelijk, toen hij de strijd met Wilders aanging. De VVD nam geen standpunt in, maar probeerde krampachtig duidelijk te maken dat ze allochtone moslims wel stelselmatig wantrouwt - maar niet wenst te discrimineren.

Als Rita één ding duidelijk aan het licht weet te brengen, is dat Rutte niet de leider is die de VVD in de spotlights weet te zetten. Integendeel. De VVD heeft òf een softe Dijkstal aan het hoofd nodig, òf een harde Bolkestein. Rutte, die beide probeert te zijn is wel het laatste wat de VVD nodig heeft.

Ondertussen verkeert de PvdA ook nog eens in grote crisis. Wellicht dat ze daarom afgelopen zaterdag afwezig waren op het gemeentehuis. Er staat namelijk een hele batterij kandidaten klaar om partijvoorzitter te worden.

Als er zoveel kandidaten zijn voor het partijvoorzitterschap kan dat maar weinig dingen betekenen.
a) Het gaat zo slecht met de partij dat iedereen denkt dat ze het zelf beter kunnen
b) De partij zit vol met machtsgeile baantjesjagers
c) Beide

Eén kandidaat voorzitter springt er torenhoog bovenuit. Jan Pronk is de ultieme cocktail van onvrede en opportunisme, en hij heeft zelf het PR-team van Pim Fortuyn achter zich staan.

Wat is nu het geval? Er hebben zich een aantal PvdA-prominenten falikant tegen Pronk gekeerd. Ze adviseren om niet op hem te stemmen. Ze noemen hem zelfs gevaarlijk. Klinkt dat niet bekend? En hebben de waarschuwingen van PvdA-prominenten Pim Fortuyn niet enorm groot gemaakt? Pronk is binnen!

Maar waarom is de PvdA dan zo bang voor Pronk? Omdat Pronk de PvdA zichtbaar wil maken. Net als een regerende VVD, heeft ook de PvdA de neiging om zichzelf onzichtbaar te maken als ze eenmaal regeren. Driemaal raden waarom Paars geflopt is?

Maar goed. Onzichtbaar is veilig. Onzichtbaar houdt baantjes binnenboord. Zichtbaar, daarentegen, brengt het regeeraccoord in gevaar (ik betwijfel het, maar goed...). Waarom zou je het conflict met je coalitiepartners opzoeken als je eenmaal binnen bent? Dan liever je eigen achterban laten stikken.

Ik geloof niet dat Pronk de coalitie in gevaar wil brengen. Ik geloof dat Pronk prima kan functioneren binnen de kaders van het coalitieaccoord. Ik geloof dat Pronk binnen die kaders de PvdA zichtbaar kan maken en profileren. De regenteske bureaucraten die thans aan de macht zijn, denken echter dat het òf òf is. Ten onrechte.

Wie eens een kijkje neemt in plaatsen waar de SP deel uitmaakt van het College van Burgemeester en Wethouders, ziet dat het heel goed mogelijk is om duidelijk geprofileerd tòch binnen de kaders van afspraken te blijven. Het zou goed zijn als PvdA en VVD daar eens een cursusje 'zichtbaar regeren' zouden volgen, in plaats van het paniekvoetbal waartoe ze nu veroordeeld lijken.

Vooralsnog kiest de VVD ervoor om op twee benen te hinken. De PvdA-top kiest ervoor om aan te tonen dat ze niets van 2002 hebben geleerd. Vreeman, De Vries en consorten demoniseren Pronk in de hoop zo van hem af te komen. Reden te meer voor mij om PvdA'ers aan te raden om juist wèl op Pronk te stemmen...