De tien geboden - gebod 9
De tien geboden - gebod 9
Leg over een ander geen vals getuigenis af. Exodus 20:16
Als men situaties als werkelijkheid aanvaard, zijn daarvan de gevolgen werkelijkheid. William Thomas
De waarheid is iets prachtigs en vreselijks en moet met de grootst mogelijke omzichtigheid worden behandeld. Harry Potter en de Steen der Wijzen; J.K. Rowling
Er is geen verhaal zo tragisch, als het op 'valse getuigenissen' aankomt, als het verhaal van Scott Bradley, die in augustus 2012 zelfmoord pleegde. De Brit werd aangezien voor Robert Thompson, die begin jaren '90 op 10-jarige leeftijd, samen met zijn vriendje, de peuter James Bulger vermoordde.
Dat Bradley Thompson niet kon zijn, gegeven het feit dat hij zeven jaar ouder was, ging er in het plaatsje Garlieston niet in. Immers, toneelschrijver Des Dillon had een toneelstuk geschreven waarin Roy Thompson zich aan de Schotse westkust had gevestigd. En aangezien Dillon in Garlieston woonde, en Bradley zich daar zeven jaar eerder had gevestigd na wat problemen met de autoriteiten, moet Bradley wel Thompson zijn.
Toen Bradley publiekelijk bekend maakte dat hij Thompson niet was, ging het van kwaad tot erger. Hij verloor zijn baan, kreeg niets nieuws, en dagelijks werd hij geconfronteerd met allerhande beschuldigingen.
Het werd hem teveel, hij pleegde zelfmoord.
De bevolking van Garlieston is hiervoor verantwoordelijk. Des Dillon is verantwoordelijk. Robert Thompson is verantwoordelijk. De media en de autoriteiten zijn verantwoordelijk. Iedereen die het misverstand, de leugen, over Bradley had kunnen beeindigen, maar hem in stand hield, is verantwoordelijk voor het overlijden van Bradley.
Datzelfde geldt voor de moord op Marianne Vaatstra. Dankzij de briljante uitspraak dat 'een Fries zoiets gruwelijks kan doen' is er een hetze tegen het nabijgelegen asielzoekerscentrum ontstaan. Een hetze waar, bij mijn weten, nooit excuses voor zijn gemaakt toen bleek dat de moordenaar wel degelijk een Fries, Jasper S., was. De Kolummers mogen blij zijn dat er door hun schuld niemand uit wanhoop een einde aan zijn of haar leven maakte.
In 1987 werden er, volgens de geruchten, clowns gesignaleerd in Oude Pekela, die ontucht zouden plegen met kinderen. Van deze daders ontbreekt zo erg elk spoor dat er algemene twijfel heerst of dit wel echt gebeurd is.
In Medisch Kinderdagverblijf 'de Bolderkar' zijn in 1988 veertien (!) vaders ten onrechte beschuldigd van incest; hun kinderen werden uit huis geplaatst en kregen een jaar lang hun vader niet te zien. Verklaringen van kinderen waren onder valse voorwendselen ontlokt, bij de vaders werden bekentenissen afgedwongen.
Bianca Lancee beschuldigde haar ouders, zus en vriend in 1996 van ontucht - en maakte haar vader door diens arrestatie een bekende Nederlander. De beschuldiging leidde tot een kettingreactie, resulterend in het ontslag van Arthur Dokters van Leeuwen - toen voorzitter van het College van Procureurs Generaal.
En dan zijn er nog al die verhalen over valse beschuldigingen die het zonder bekendheid moeten doen.
In het rapport 'Misbruik, Misleiding & Misverstanden' (2008) geeft de Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken aan dat 69% van alle zedenbeschuldigingen dusdanige tekortkomingen heeft dat onderzoek gestopt moet worden. Nog eens 9% heeft onvoldoende informatie en wordt onderzoek zinloos geacht. Bij 18% van de gevallen is er onvoldoende informatie, maar acht men verder onderzoek wel zinvol.
Bij slechts 4% van alle zaken is er voldoende informatie en kan er vervolgd worden - waarmee nog niet gezegd is dat de beschuldigde ook daadwerkelijk een dader is.
De mensheid heeft er een behoorlijke hand van om diens naaste via leugens en achterklap een onbehoorlijk oor aan te naaien. Terwijl de tien geboden daar nog zo helder over zijn! Kan dat zomaar?
Natuurlijk mag je de noodzakelijke werkzaamheden verrichten op de sabbat, mag je een ander mens doden als het alternatief nog erger is, en mag je gerust stelen zolang het maar van Amorieten, Kanaanieten, Hethieten, Perizzieten, Chiwwieten of Jebusieten is...
Maar liegen over een ander? Dat moet wel slecht zijn...
...nou ja...
Als je in de Tweede Wereldoorlog wist waar onderduikers zaten, diende je daarover te zwijgen of te liegen, maar zeker niet de waarheid te spreken. En zeker niet tegen het gezag. Datzelfde geldt voor mensen die ten tijde van het IJzeren Gordijn vanuit Oost Duitsland de vlucht naar het Westen wilden maken. Een valse getuigenis kon levens redden, terwijl een 'ware getuigenis' gelijk kon staan aan een doodsvonnis.
Reken maar dat je dan een valse getuigenis moet spreken over de ander!
Dat neemt niet weg dat het (willens en wetens) uiten van valse beschuldigingen jegens anderen in normale situaties indruist tegen alles wat goed is.
Je ontneemt de beschuldigden hun waardigheid tot zij, zoals Scott Bradley het leven niet meer zien zitten, of zoals de 'Bolderwagen-vaders' hun vrijheid verliezen en hun kind niet meer mogen zien.
Daarbij is een valse beschuldiging ook nog eens een dikke middelvinger naar werkelijke slachtoffers van datgene waar je iemand van beschuldigd. Je gebruikt een verkrachting, mishandeling, diefstal of moord voor je eigen gewin met een valse beschuldiging - en daardoor doe je ten principale hetzelfde als een dader.
Je beschadigt de waarheid, de beschuldigde en de daadwerkelijke slachtoffers. Het afleggen van valse beschuldigingen over anderen is dus fout - een verbod daarop past dus prima in een filosofie of ideologie waarin Menselijke Waardigheid, Gelijkwaardigheid en Solidariteit centraal staan.
______________________________________________
- Volg de reeks 'De Tien Geboden' HIER
- Zie ook:
- Jan Breur