Veenendaal

Met elkaar voor veenendaal

(oproep aan de informateur)

De kaarten zijn geschud in Veenendaal. De kiezer (die altijd gelijk heeft) heeft gesproken en daarmee de verdeling van de 33 zetels in de gemeenteraad bepaald. De ChristenUnie, landelijke een kleine speler maar in de gemeenteraad van Veenendaal de grootste, is in de lead voor de formatie. Er is een informateur aangesteld, die met de partijen een coalitie zal gaan smeden. En voor deze informateur heb ik een oproep. Niet omdat wij als SP nu iets te zeggen hebben hoor; maar gewoon vanuit mijn persoonlijke overwegingen.

De laatste maanden luister ik veel podcasts en lees veel politieke opinie stukken. Al voor de verkiezingen trok dit artikel mijn aandacht. Afgelopen zondag werd er ook in Buitenhof naar verwezen; "Versplintering van de raad biedt ook kansen."

In veel gemeenteraden was er voor, en is er ook zeker nu na de verkiezingen angst voor versplintering. Ook wel fragmentatie genoemd. Heel veel partijen met slechts 1 of enkele zetels. Men is bang voor onbestuurbaarheid. "Zo krijgen we nooit meer iets besloten!" Is een veel gehoorde opmerking.

Maar volgens bestuurskundigen Paul Frissen en Martin Schulz is dit een ongegronde angst. Zij schreven voor de provincie Overijssel een analyse waarin ze aangeven dat de versplintering een 'volkomen legitiem verschijnsel' is. Het is niet meer en niet minder dan de kiezer die besluit dat er voor zijn of haar vertegenwoordiging nu eenmaal meer varianten nodig zijn. En zoals gezegd; "De kiezer heeft altijd gelijk".

De lokale democratie zal moeten leren omgaan met deze nieuwe werkelijkheid. Bestuurders en ambtenaren zullen zich moeten schikken naar de wensen van de kiezer. Het biedt kansen op vernieuwing in de gemeenteraad. Misschien kunnen we nu naar werken meer open coalitie verhoudingen.

Dus beste informateur, misschien moeten we af van de strakke harde coalitie akkoorden, waarin alles is dichtgetimmerd. Het uitwerken van het akkoord tot achter elke punt en komma is niet meer van deze tijd. Domineren en controleren van de coalitiepartijen onderling, een vrij machteloze oppositie, die alleen gehoord wordt als de coalitie hen nodig heeft. We merken nu telkens weer dat de kiezer meer diversiteit wil, meer partijen hebben een (soms maar kleine) stem. We zijn toe aan een nieuwe vorm van lokale politiek.

Uit de analyse van Schulz en Frissen;
"De nieuwe werkwijze houdt in: een coalitieakkoord op hoofdlijnen van een zo groot mogelijk aantal partijen dat elkaar gunt om ook af en toe eens tegen te stemmen. Terwijl in meer gesloten coalitieverhoudingen het gebruikelijk is om er binnen de coalitie uit te komen, is er in open verhoudingen minder sprake van coalitie- en fractiediscipline. ‘Coalitiepartners waarderen dat er ook voorkeuren zijn die niet binnen de coalitie gerealiseerd kunnen worden. Ze gunnen elkaar dan dat er weleens buiten de coalitie overeenstemming komt, waarbij tegenstemmen binnen de coalitie ook gewoon mag’, aldus. ‘In een gefragmenteerde raad en coalitie past een meer open houding, omdat partijen in coalities van vijf of zes partijen er vanuit moeten gaan dat zie niet over alles tot overeenstemming komen.’
‘door grotere en opener coalities en soms zelfs door wisselende meerderheden. Daarin weegt datgene dat een bepaalde meerderheid wil realiseren zwaarder dan het voorkomen van besluiten van een dergelijke meerderheid door een coalitiepartij die er niet aan wil."

conclusie

Stop met dichtgetimmerde akkoorden en coalitiedwang. Geef ruimte! Laten we met elkaar voor Veenendaal zorgen.

Een fijne week,
Enna