Overdenking 2012
Overdenking 2012
Op het moment van schrijven, ligt de vakbond (in casu FNV) op haar gat. SP-leider Emile Roemer spreekt schande van de interne impasse die de vakbond; juist als er onmenselijke bezuinigingen voor de deur staan laat de grootste vakbond het afweten.
'Links' heeft er een talent voor om intern te ruzieen. De FNV-oorlog is de zoveelste van zovelen. In de Tweede Kamer is links opgedeeld in SP, PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren. In andere partijen zijn ook 'linksige' types te vinden. En wat er buiten de Kamer nog aan links aanbod is...
Verdeeldheid op links is (bij wijze van spreken) zo oud als de Kerk. Ironisch genoeg is verdeeldheid in de Kerk ook zo oud als de Kerk...
De bekendste scheidslijn is die tussen het Katholicisme en het Protestantisme. Vervolgens zijn er (met name binnen die laatste) ook weer tal van afscheidingen en afscheidinkjes te vinden.
Maar kerkscheuringen begonnen niet toen Maarten Luther op 31 oktober 1517 zijn protest tegen de Roomse Kerk kenbaar maakte.
Al sinds de eerste dag van de kerk zijn er volop interne geloofsstrijden gaande. De Nestorianen, Gnostici, Arianen, Apologeten, Orthodoxen en nog een stoet van filosofische en theologische stromingen maakten elkaar van het eerste moment het leven zuur. En de beroemde concilies (o.a. Jeruzalem, Nicea, Carthago) waren alles behalve gemoedelijke theekransjes.
En waarom hebben het Christendom en de Islam zich eigenlijk afgesplitst van het Jodendom?
En eerder het Jodendom eigenlijk van de andere regionale godsdiensten? (De Joodse god JHWH is historisch gezien 'slechts' een Elohim; een van de vele zonen van oppergod El.)
Kortom, qua verdeeldheid hebben Christenen niet zoveel te schimpen richting 'links'. Een minder fraaie overeenkomst tussen deze twee denkstromingen; waarvan ik al jaren pleit dat ze veel op elkaar lijken.
Aanhangers van beide denkstromen zouden zich moeten richten op naastenliefde, solidariteit, antikapitalisme en een afkeer van de markt die deze waarden in gevaar brengt.
De interne verschillen lijken voor beiden echter belangrijker - waardoor kerken, vakbonden en partijen aan aanhang inboeten.
Voor Jezus zelf hoefde dat niet zo nodig; "Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf," zegt hij in het Evangelie van Mattheus (22: 37-39).
Ook over de invulling van deze geboden was hij helder. "En de koning zal hun antwoorden: Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan." (Mat. 25: 40)
Het is dus allemaal vrij simpel: zie gewoon om naar je naaste. Punt uit.
Die vanzelfsprekendheid verdween al gauw na het sterven van Jezus. De Christelijke filosofie werd verspreid onder zowel Joden als Heidenen - met alle problemen van dien.
De apostel Paulus zag de diversiteit aan gedachtestromingen en geloofsopvattingen, en de ruzie die daaruit aan het ontstaan was. In zijn brief aan de Romeinen deed hij een poging om de eenheid in de pasgeboren kerk te bewaren...
"Aanvaard mensen met een zwak geloof zonder hun overtuiging te bestrijden. De een gelooft dat hij alles mag eten, maar iemand die een zwak geloof heeft eet alleen groenten. Wie alles eet mag niet neerzien op iemand die dat niet doet, en wie niet alles eet mag geen oordeel vellen over iemand die dat wel doet [...] De een beschouwt bepaalde dagen als een feestdag, voor de ander zijn alle dagen gelijk. Laat iedereen zijn eigen overtuiging volgen. [...] Wie bent u dat u een oordeel velt over uw broeder of zuster? Wie bent u dat u neerziet op uw broeder of zuster? [...] Laten we elkaar daarom niet langer veroordelen, maar neem u voor, uw broeder en zuster geen aanstoot te geven en hun niet te ergeren." (Rom. 14: 1-3, 5, 13)
Kortom; de gebruiken, rituelen en zelfs opvattingen kunnen onderling verschillen. Maar uiteindelijk gaat het om de basis: omzien naar elkaar.
Wat maakt het dan uit of je God, Allah, Jehova of Elohim zegt? Of je doopt, besnijdt of helemaal geen inwijdingsritueel kent? Of Jezus nu een Godszoon, Profeet of Wijsgeer was?
Wie geen naastenliefde nastreeft, heeft over al het andere ook niets te zeggen.
Wat maakt het dan uit, vakbond, wat de juiste pensioenleeftijd is? Het voornaamste is om op te komen voor de arbeidersbelangen. En zolang de vakbond in staat van oorlog verkeert, komt daar geen donder van terecht.
Roemer's uitspraak over de FNV verschilt in dit opzicht niet van Paulus over de vroege kerk.
Een oproep die we ons allen ter harte moeten nemen.
Laat je niet afschrikken door religieuze en culturele verschillen. Noch door politieke kleurnuances. Iedereen die de zelfde maatschappelijke doelstellingen nastreeft, is je broeder of zuster.
Waar het om draait, is Menselijke Waardigheid, Gelijkwaardigheid en Solidariteit (beginselprogramma SP). Desnoods in andere woorden geformuleerd. Misschien met andere accenten.
Maar laten we het vooral samen doen!
Zonder omhaal is dit de taak die voor ons ligt. En laat daarom de woorden van Paulus goed doorklinken: "Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde." (1 Kor. 13:13)
Goede paasdagen toegewenst.
- Zie ook:
- Jan Breur