Veenendaal

...
Of je Christen, Zen-Boeddhist bent,
Islamiet of Jood;
er is leven,
er is leven na de dood

(Freek de Jonge, Leven na de Dood, 1997)

Sinds enige jaren grijp ik de Paastijd aan om de overeenkomsten in het Christelijke en het Socialistische denken aan te tonen. In essentie is de leer van Jezus van Nazareth immers gelijk aan die van het Socialisme: geef om je naaste, en met name je minder gefortuneerde naaste. Of, om voor de zoveelste keer het citaat uit Mattheus erbij te halen: "alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan". (Mat. 25:40).
Dit jaar doe ik echter iets anders. Ik ga mij richten op het grote verschil. Een aanval. Ik ga de hemel bestormen.

"Wanneer de Mensenzoon komt, omstraald door luister en in gezelschap van alle engelen, zal hij plaatsnemen op zijn glorierijke troon" (Mat. 25:31). "En wanneer dit vergankelijke lichaam is bekleed met het onvergankelijke, dit sterfelijke met het onsterfelijke, zal wat geschreven staat in vervulling gaan: De dood is opgeslokt en overwonnen." (1 Kor. 15:54). "Op hetzelfde moment raakte ik in vervoering. Er stond een troon in de hemel en daarop zat iemand. "(Openb. 4:2).
"Gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel. Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden. [...] Gelukkig wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden. [...] Verheug je en juich, want je zult rijkelijk worden beloond in de hemel." (Mat. 5:3,4,6,12).

Lees een dergelijke serie bijbelfragmenten, en zie het visioen van "Het Koninkrijk van God", oftewel de Hemel. Een plek waar je na je dood naartoe gaat om lang en gelukkig te leven. Al het onrecht wordt hier tenietgedaan; ziekte, armoede en verdriet bestaan niet meer.
Een mooi visioen; een gevaarlijk wapen.

Het is nog niet zo heel lang geleden dat er een monsterverbond tussen Kerk en Kapitaal was, die de arbeider klein moest houden. "Houd jij ze dom, dan houd ik ze arm", was het deal tussen kapitalisten en de dominee of Meneer Pastoor.
De arbeider slikte lange tijd de onrechtvaardige status quo die hem arm en nederig hield, dankzij het hemelvisioen dat hem zondags werd voorgeschoteld. Als je eenmaal dood bent komt alles goed (tot in de eeuwigheid), dus aanvaard de ongemakken van het tijdelijke aardse bestaan zonder te mokken.
En zo raakte de de onderklasse bedwelmd door het hemelvisioen; en analyseerde Karl Marx: "Religie is de zucht van het onderdrukte schepsel, het hart van een harteloze wereld, en de ziel van zielloze omstandigheden. Het is het opium van het volk."

Er wringt iets. Als God zijn koninkrijk gemaakt heeft naar zijn ideaal, waarom zou hij dan voor het aardrijk iets minders willen. Waarom zouden we armoede en onrecht moeten accepteren, terwijl dat juist indruist tegen de wil van God? Met welke claim denk je na je dood de hemel te kunnen betreden, als je op aarde de status quo van het onrecht in stand hebt gehouden? "Ik verzeker u: de tollenaars en de hoeren zijn u voor bij het binnengaan van het koninkrijk van God" (Mat. 21:31).

Ging Steve Biko tegen God's wil in toen hij ageerde tegen de apartheid? Deden Sofie Scholl en Hannie Schaft dit met hun verzet tegen de Nazi's? Dien je God door de kromme machtsverhoudingen en oneerlijke welvaartsspreiding te accepteren? Nee; dat doe je niet. De hoogste vorm van het dienen van God is immers het dienen van je naaste. En die is er lang niet altijd bij gebaat dat deze verhoudingen intact blijven.
God's koninkrijk bereik je niet door af te wachten, maar door te werken.

Volgens het Evangelie van Mattheus legt Jezus deze opdracht uit aan de hand van een iemand die op reis ging. Hij verdeelde een geldbedrag onder zijn personeel; respectievelijk kregen zij 5, 2 en 1 talent. Degenen die 5 en 2 talent hadden gekregen wisten dit door beleggingen te verdubbelen; de laatste begroef het. De baas was in zijn nopjes over de resultaten die de eerste twee geboekt hadden, maar op de laatste - die niets met het hem gegeven talent had gedaan - werd hij boos: "Je bent een slechte, laffe dienaar." (Mat. 25:14-30).

Het is niet voor niets dat deze gelijkenis uitmondt in de beschrijving die Jezus geeft over het koninkrijk van God. En wie daar binnenkomen. Mensen die de hongerigen voedden, dorstigen te drinken gaven, vreemdelingen opnamen, naakten kleedden, zieken en gevangenen bezochten (Mat. 25:31-39), om dit vervolgens samen te vatten met het leitmotiv van al mijn overdenkingen: "alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan." (Mat. 25-40).

Het is ook niet voor niets dat 'talent' inmiddels niet alleen meer de benaming is van een geldstuk dat (kennelijk) aan het begin van onze jaartelling gebruikt werd in (de omgeving van) Israel. Het is ook het synoniem voor aanleg. Vermogen, zo je wilt.
De vraag die je jezelf moet stellen is dus vooral of jij je Godsvermogen aanwendt om het goede na te streven; of je talent begraaft en alles laat zoals het is.

Wie werkelijk vrede en gerechtigheid wil, moet hierop niet wachten tot (na) zijn of haar dood. Ook al geloof je dat het leven niet eindigt bij je laatste ademtocht. Er is misschien leven na de dood; er is zeker leven voor de dood.
Het visioen van een hemel mag er zijn. Als troost. Als inspiratie.
Maar niet als wapen van conservatieve krachten om het volk in de hand te houden, terwijl haar menswaardigheid ontnomen wordt. Niet als opium.

In dat licht ben ik ook zeer benieuwd hoe Paus Franciscus I de titel 'Paus van de armen', die hij bij zijn aantreden ontving, zal waarmaken. Zal hij multinationals aanspreken op de roof die zij plegen in de Derde Wereld? Zal hij aan de goede kant staan in de strijd tegen HIV/AIDS en zich eindelijk uitspreken voor condoomgebruik? Maakt hij een eind aan het Roomse gedogen van de onderdrukking vrouwen en homoseksuelen?
Of zal hij de zoveelste verstrekker van opium zijn, die het Vaticaan bestiert?

En wat doe je zelf?
Op 6 april aanstaande organiseert ABVAKABO FNV een manifestatie voor de thuiszorg in Den Haag. Het is een kans om je uit te spreken tegen het kabinetsbeleid van afbraak en bezuinigingen. Tegen de uitholling van de zorg, tegen de nullijn, tegen uitbuiting van zij die zorg leveren en voor bescherming van zij die de zorg nodig hebben.
Een uitgelezen moment om te doen waartoe je als Socialist, als Christen en/of als Mens geroepen wordt.
Ben je erbij? Roep je anderen op om erheen te gaan?
Of denk je, zoals Freek de Jonge in zijn lied: "er is leven, er is leven na de dood"?

NAMENS SP AFDELING VEENENDAAL WENS IK U FIJNE PAASDAGEN TOE.