Veenendaal

De bus weer van ons

De bus verminderde vaart naarmate de halte naderde. Leusden. De op-een-na laatste stop van deze bustour. Overal waar we kwamen vergelijkbare verhalen. Bussen verdwijnen, dienstregelingen worden uitgekleed, gaten worden opgevuld door vrijwilligers of flexlijnen.
Hier, in Leusden, zou ik niet iets anders horen.

Nog geen anderhalf jaar geleden gaf ik positief antwoord op de vraag van Andrea, of ik de Statenfractie wilde helpen. Sneller dan ik gedacht had ging het balletje rollen. Eerder dan ik wilde, nam ik haar strijd voor een publiek OV over. En nu, in het zicht van de verkiezingen, zat ik als lijsttrekker in de bus die van gemeente naar gemeente reed om daar te spreken over de staat van het openbaar vervoer.

Die staat is niet bepaald iets om over naar huis te schrijven. Onder het mom van corona en personeelstekorten is - en wordt - er veel afgeschaald. Reizigers zijn hiervan de dupe. In Leusden aangekomen hoorde ik dat de mensen daar soms wel 800 meter moeten lopen om überhaupt bij de bushalte te komen. De inwoners van een verzorgingstehuis zijn afhankelijk van vrijwilligers uit Gelderland om de deur uit te komen.

Als we het openbaar vervoer in eigen handen nemen, kunnen we hier iets aan doen. Dan verdwijnen de opbrengsten niet als winst naar het hoofdkantoor van een multinational in Frankrijk. Nee; dan kunnen ze worden ingezet om de bussen weer te laten rijden. In elke dorp, elke kern, elke wijk.
De bus van ons allemaal, voor ons allemaal.

Maar Openbaar Vervoer in publieke handen wordt niet ons niet zomaar gegeven. Het heeft politiek nogal wat voeten in de aarde.
Onze natuurlijke bondgenoten op tal van thema's staan vooralsnog niet schouder aan schouder met ons. GroenLinks is nog niet overtuigd van publiek openbaar vervoer. PvdA wil wel op termijn, maar vindt dat het nu te snel komt. Toen ik vorig jaar een motie voor OV in publieke handen indiende, moest ik het zonder hun steun doen.

Verrassend genoeg stemde de PVV toen wel voor onze motie. Maargoed; die zijn inmiddels overgestapt naar BVNL. En ik weet niet of zij dit standpunt onder hun nieuwe naam nog steeds huldigen. Ook weet ik niet of de nieuwe PVV dit standpunt heeft overgenomen.
JA21 stemde vorige maand weliswaar voor mijn motie voor een publiek energiebedrijf, maar destijds niet voor een publiek OV-bedrijf. Zien zij die twee zaken als verschillend? Of is hun denken ontwikkeld, en zouden ze nu wel publiek OV steunen? Geen idee.
Eigenlijk kun je beter maar helemaal niet op rechts rekenen.

Niet alleen de reizigers, maar ook de chauffeurs voelen hoe het OV is uitgekleed. Zij liggen in de clinch met hun werkgevers of salarissen, pauzetijden, ritduren, werkstress - het hele totaalplaatje eigenlijk. Ze voelen dat ze in deze omstandigheden niet de kwaliteit kunnen leveren die ze willen.
Vier dagen na onze bustour volgde een nieuwe staking.
Nog diezelfde dag vroeg ik de Gedeputeerde wat de provincie kon betekenen. Zijn antwoord: "Hoezeer ik ook baal van deze stakingen, dit is een CAO-conflict tussen werkgevers en werknemers, waarin de provincie geen rol heeft. We gaan er niet over."
Ik bedankte hem voor zijn antwoord: "U onderstreept precies mijn pleidooi om het OV weer in publieke handen te nemen, want dan gaan we er wel weer over."