Veenendaal

Waar je wel en niet over gaat

Socialisten hebben een 'hands on'-mentaliteit,
terwijl liberalen meer laissez-faire zijn.
Het is een beetje een versimpelde weergave van de werkelijkheid, zeker sinds Ayn Rand met haar 'objectivistische' neoliberalisme dominant werd in het liberale denken. Sindsdien doen liberalen vooral wat het gunstigst uitpakt voor het grootkapitaal. En socialisten hoeven ook niet persé overal bovenop te zitten: aan bureaucratische urenregistratie in de zorg, of betutteltrajecten bij uitkeringen hebben we immers een broertje dood.
Maargoed, de nuanceringen in acht nemende zou je kunnen zeggen dat deze stelling in grote lijnen klopt. En dat geldt zeker voor de keer toen ik de gedeputeerde vroeg naar de medezeggenschap van het OV-personeel.

Van verschillende buschauffeurs die in de provincie Utrecht werken, kreeg ik berichten dat ze zich zorgen maken. Hun bedrijf gaat de medezeggenschap herstructureren - en meer op afstand plaatsen. Dit leidt ertoe dat de chauffeurs in de provincie Utrecht feitelijk geen eigen OR meer zouden hebben.
En juist een nabije, laagdrempelige medezeggenschap helpt om chauffeurs zich prettig in hun beroep te laten voelen. Dat is nu harder nodig dan ooit, dus vroeg ik Gedeputeerde Van Schie of hij deze ontwikkeling vindt getuigen van goed werkgeverschap. Ook vroeg ik hem Keolis hierop aan te spreken, en er bij hen aan te dringen dat Syntus Utrecht een eigen OR met de daarbij behorende bevoegdheden behoud.
Liberaal van Schie gaf hierop aan dat hij dit niet wilde doen; hij acht dit een kwestie tussen werkgever en werknemers. Als concessieverlener ziet hij hierin geen rol voor zichzelf weggelegd.
Teleurstellend, want juist in een tijd waarin concessiehouders hun dienstregelingen niet waar kunnen maken wegens personeelstekorten, is het zaak om het beroep van buschauffeur zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Een OR op afstand helpt daar niet bij. Als concessieverlener en hoeder van het algemene belang ligt hier juist een taak voor de overheid; in dit geval de provincie.

Een nabije OR is natuurlijk niet ALLEEN MAAR een hulpmiddel om het beroep van buschauffeur aantrekkelijk te maken. Het past ook ook bij ons ideologische streven naar democratisering. Om de maatschappij van onderaf te organiseren. Om ervoor te zorgen dat de mensen het voor het zeggen hebben, in plaats van het kapitaal.
En dat willen we niet alleen op de werkvloer, maar ook in de leefomgeving.
Daarom willen we ook dat er naar de mensen geluisterd wordt in de energietransitie. Dat zij niet alleen de lasten, maar ook de lusten mogen ervaren.
Daarom is lokaal eigenaarschap en zeggenschap een must, en willen we eigenlijk de hele energiesector terugbrengen in publieke handen.

Het democratiseren van de energietransitie begint bij LUISTEREN naar wat de mensen willen. En die mensen zijn meer dan bereid om hun wensen aan te geven. Toen de lijst met 'kansrijke locaties voor windenergie' werd aangeboden aan Provinciale Staten, was het inspraakmoment hiervoor een avondvullend programma. En dat, terwijl er al volop input door inwoners is gegeven via een enquête (waar overigens wel het nodige op aan te merken was) en een burgerforum. En de status van deze lijst onduidelijk is.
Als er ergens gesnakt wordt naar democratisering, naar zeggenschap, is het dus wel in de energie. Dus daar maken wij ons hard voor het versterken van lokaal eigendom, en willen we dat deelneming in energiecoöperaties ook bereikbaar is voor de werkende klasse; voor gewone mensen. Daarom staat mijn naam ook onder moties die daar naar streven.

Bij verschillende partijen is kernenergie ondertussen vreemd genoeg aan een revival onderhevig. Vreemd, omdat de provincie daar helemaal niet over gaat. Onder een bepaald aantal Watt is het een gemeentelijke bevoegdheid en daarboven een rijksbevoegdheid. En kernenergie is helemaal geen onderdeel van de energiemix waarop de provincies moeten toezien in de Regionale Energie Strategieën. Maar de discussie over kernenergie wordt gevoerd, ondanks we daar helemaal geen zeggenschap over hebben.
Dit terwijl, geografisch gezien, Bunschoten-Spakenburg de enige locatie in de provincie is, die geschikt is voor een kerncentrale. Niet in de zin van 'er komt een kerncentrale bij Bunschoten-Spakenburg', maar 'Bunschoten-Spakenburg wordt vervangen door een kerncentrale'. Hoe het CDA dit rijmt met rentmeesterschap, en waar de SGP haar kiezers dan wil laten; het zal mij een raadsel zijn.
En dan is er nog de kwestie van het kernafval. Dat wordt versleept naar Frankrijk, teruggebracht naar Nederland waar het tijdelijk wordt opgeslagen bij COVRA, in afwachting van de eindopslag ergens diep onder de grond. O ja, de techniek voor die eindopslag kan naar verwachting pas over een dikke honderd jaar in gebruik worden genomen.
En de SMRs, waar iedereen zo hoopvol over lijkt te zijn, werken met dezelfde techniek - en zijn dus helemaal geen kleine wondertjes van innovatie. Ze bieden dus dezelfde problemen. En als je met SMRs dezelfde hoeveelheid energie wilt opwekken als met een kerncentrale, ben je dezelfde oppervlakte kwijt.

Al met al is de discussie over kernenergie op dit moment vrij zinloos. Het valt buiten de scope van onze bevoegdheden, en de techniek is nog lang niet zover dat kernenergie als serieus alternatief voor andere vormen voor duurzame opwek kan worden gezien.
Wat mij betreft is daarmee de kous af voor de komende decennia.
Ik kan enkel hopen dat dit inzicht ook landt bij de andere partijen. Maar daar heb ik dan weer geen zeggenschap over...

Zie ook:

• Inspraak
• SP: Laat chauffeurs zeggenschap behouden
• Eigenaarschap, zeggenschap en deelname in energie
• Op de bres voor Bunschoten-Spakenburg