Veenendaal

Het werk wacht...

Ik wilde al heel lang een nawoord schrijven voor een zomerspecial - zeker deze zomerspecial - maar aan het eind van de zomer wacht het werk. En vaak kom je er niet aan toe. Hoewel ik nu ook geen gebrek aan activiteiten heb, heb ik een gaatje gevonden om wat te schrijven. Aangezien het weer nogal zomers is voor oktober (#ClimateChangeIsReal) is het niet geheel ongepast om nog een toevoeging te doen aan de zomerspecial.
En er zijn nog een aantal redenen om aan het eind van deze week terug te komen bij Onze Revolutie...

Onlangs diende Bernie Sanders een wetsvoorstel in voor een extra belasting.
Die belasting wordt opgelegd aan bedrijven die hun werknemers zo weinig loon uitbetalen dat dit moet aangevuld worden met overheidsprogramma's. Elke cent die de overheid kwijt is aan aanvullende maatregelen voor levensonderhoud zou worden verhaald op de onderbetalende bedrijven.
In reactie daarop heeft Amazon - een beruchte onderbetaler - deze week de lonen verhoogd naar tenminste $15 per uur.

In Nederland wordt ook niet stilgezeten. Afgelopen dinsdag (2 oktober) stond de publieke sector - zorg, onderwijs, politie en defensie - op. De helden van de publieke sector riepen het kabinet op om te investeren in onze zorg, veiligheid en onderwijs in plaats van miljarden cadeau te doen aan buitenlandse aandeelhouders. En afgelopen vrijdag, toen bleek dat Unilever onder geen beding haar hoofdkantoor in Nederland zou vestigen, ging Rutte door de knieën. Hij 'heroverweegt' de afschaffing van de dividendbelasting.

Dit was een goede week voor Onze Revolutie.
En dus een geschikt moment om terug te blikken.

Het boek

Het boek 'Onze Revolutie' is wat men een pageturner noemt. Sanders heeft goede, aansprekende ideeën en weet ze op een goede, aansprekende manier uiteen te zetten. Wie het boek leest zal de populariteit van Sanders begrijpen.

De vertaling laat echter wat te wensen over.
Ten eerste, omdat er meer dan drie hoofdstukken in de vertaling geschrapt zijn omdat die "minder relevant zijn in een Nederlandse context". Die afweging had ik liever zelf gemaakt.
Ten tweede mankeert er nogal wat aan het vertaalwerk zelf. De vertaling wordt toegeschreven aan Menno Grootveld - onder redactie van Aviva Boissevain. Echter; ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat Google Translate het meest werk heeft gedaan. Hier en daar loopt een zin niet helemaal soepel, en er staan onvergeeflijke vertaalfouten in. Zo is 'Citizens United' een keer vertaald als 'Stiens United' (dat klinkt als een voetbalvereniging in Friesland) en van de naam 'Martin Luther King' is 'Martin Luther Koning' gemaakt.
Ik hoop dat Menno Bigfield dit in latere drukken nog rechtzet.

Het media-hoofdstuk

Het schrappen van wat hoofdstukken heeft ook invloed gehad op de opbouw van het boek. En dus ook - omdat ik de opbouw van het boek strak volgde - voor de opbouw van de Zomerspecial. Zo had ik graag het hoofdstuk over de media niet als laatste behandeld. Het is niet bepaald een geschikte climax.
Hoewel de 'corporate media' een serieus probleem zijn in de VS, zijn ze niet het grootste probleem - en dus niet de grote eindbaas. Om daarmee te eindigen, is alsof je in een Mario-spel nog een Goombah tegenkomt als je Bowser al hebt verslagen.
Bovendien fungeert het hoofdstuk vooral als probleemherkenning, en worden er (nog) weinig concrete oplossingen geboden. Andere hoofdstukken zijn veel oplossingsgerichter. Dus in de opbouw was dit hoofdstuk vroeger in het boek ook meer op zijn plaats geweest: eerst probleemherkenning - dan de oplossingen.

In Nederland is het probleem van de corporate media nog iets minder urgent. Natuurlijk is het problematisch dat er vier bedrijven zijn die de media in handen hebben. Maar één van die vier bedrijven is de NPO - wij met z'n allen.
En wat de reclame-inkomsten betreft: die zijn streng gereguleerd, zodat de adverteerders niet teveel macht hebben.
Dat maakt niet dat ik niet achter dit hoofdstuk sta. De problemen met de media moeten besproken worden. Want het is niet gezond dat de strapatzen van semi-bekende Nederlanders meer aandacht in de media krijgen dan de vinger van Shell in de pap van het onderwijs. En de media laten een groot deel van hun potentieel voor de maatschappelijke discussie - de adem van de democratie - liggen.
Maar in de context waarin de letterlijke adem van ons leven al is besproken, valt dit probleem een beetje in het niet. De staat van het klimaat en de zorg gaan letterlijk over ons leven; als je die al besproken hebt is het lastig om de relevantie van mediaproblematiek voor het voetlicht te krijgen.

Dus ja.
De media moeten besproken worden.
Maar ze zijn niet geschikt als de climax van het boek of de zomerspecial.

En nu verder...

In de VS gaat de revolutie vrolijk verder. Bernie Sanders is nog steeds de populairste politicus van het land. Hij heeft een wetsvoorstel geschreven dat banken en andere financiële instituten verbiedt om meer dan 3% van de Amerikaanse economie in leningen te bezitten. Dit, om een nieuwe bankencrisis te voorkomen. Als dit wetsvoorstel het haalt, zal het de wereld enorm veranderen. Ten goede. (De media zouden dit wetsvoorstel dus volop aandact moeten geven. Ik ben benieuwd of ze dit doen.)
Ondertussen maken verschillende van zijn geestverwanten, met name Alexandria Occasio-Cortez en Beto O'Rourke, goede kansen om hem te vergezellen in de Senaat bij de tussentijdse verkiezingen.

Ondertussen in Nederland is de SP de campagne 'Tijd Voor Rechtvaardigheid' begonnen. En heeft de handen ineengesloten met PvdA en GroenLinks om een alternatieve begroting tegenover die van Shell's kabinet Rutte III te zetten.
En het kabinet moet de ene na de andere foute beslissing terugdraaien. Loondispensatie is van de baan, Lily en Howick mogen blijven, het afschaffen van de dividendbelasting wordt heroverwogen, en er wordt voorzichtigjes aan gedacht om verzorgingshuizen en sociale werkplaatsen te heropenen.
Ik wil niet te vroeg juichen, maar het ziet er naar uit dat de goeien eindelijk winnen...

Om nog één keer met Bernie Sanders te spreken:
"Ja. We kunnen de onverzadigbare hebzucht overwinnen die nu bestaat en een economie creëren die een einde maakt aan de armoede en iedereen een fatsoenlijke levensstandaard biedt. Ja. We kunnen een levendige democratie creëren waarin goed geïnformeerde burgers actief debatterene over de grote uitdagingen waar ze voor staan. Ja. We kunnen een gezondheidszorgsysteem creëren dat gezondheidszorg gardandeert voor elke man, vrouw en kind, en dat zich richt op ziektepreventie en ons gezond houdt, niet op ongehoorde winsten voor verzekeringsmaatschappijen en de farmaceutische industrie. Ja. We kunnen klimaatverandering effectief bestrijden en ons energiesysteem omzetten van fossiele brandstoffen naar energie-efficiëntie en duurzame energie.
Nee. We zullen deze doelen niet kunnen bereiken als we democratie beschouwen als kijksport, in de veronderstelling dat anderen het voor ons zullen doen. Dat doen ze niet. De toekomst ligt in uw handen. Het werk wacht." (1)

Zomerspecial 2018: "Onze Revolutie"

• Inleiding: een toekomst om in te geloven
• 1. Het verslaan van de oligarchie
• 2. De neergang van van de Amerikaanse middenklasse
• 3. Een einde maken aan de gemanipuleerde economie
• 4. Gezondheidszorg voor iedereen
• 5. Het bestrijden van de klimaatverandering
• 6. Het beschermen van onze meest kwetsbare groepen
• 7. Corporate Media en de bedreiging van onze democratie

NOTEN

1. Sanders, B., Onze Revolutie - een toekomst om in te geloven, Starfish Books 2016; vertaling Menno Grootveld 2018