Veenendaal

Deze maand beslist de gemeenteraad over een aanpassing in de Winkeltijdenverordening, die de Koopzondag mogelijk moet maken. Dit, omdat de gemeenteraad in april heeft besloten tot de invoering van de Koopzondag. Hoe zit dat?

In april besloot de gemeenteraad tot invoering tot de koopzondag, nadat Lokaal Veenendaal hiervoor een voorstel indiende toen de revitalisatie van het winkelgebied werd besproken.
Hun voorstel kreeg een meerderheid dankzij de afwezigheid van drie gemeenteraadsleden van de ChristenUnie.

Om de Koopzondag ècht in te voeren, is een aanpassing van de Winkeltijdenverordening noodzakelijk. Met het besluit dat in april heeft de gemeenteraad een opdracht gegeven aan het College van Burgemeester en Wethouders om dat voor te bereiden. Dit hebben zij gedaan; al wordt de aanpassing door twee wethouders niet ondersteund.

Nu is het aan de gemeenteraad om een oordeel te vellen...

Verhoudingen

Niet zo lang geleden, in 2010, waren - op D66 na - alle politieke partijen tegen invoering van de Koopzondag. Dus ook Lokaal Veendaal, dat nu juist voorstelt om de Koopzondag in te voeren.
Sinds het door Kees Lochtenberg voorgestelde draagvlakonderzoek in 2012 (dat er na een gecompliceerde soap pas in 2013 kwam), is het één en ander gewijzigd...

Tot de 'principiële voorstanders' van de Koopzondag behoren naast D66 nu ook VVD, Lokaal Veenendaal, GroenLinks, PvdA en ProVeenendaal. Gezamenlijk zijn de voorstanders goed voor 16 zetels in de gemeenteraad; 1 zetel te weinig voor een meerderheid.

De echte tegenstanders in de gemeenteraad zijn ChristenUnie en SGP. Zij voeren samen met Reformatorisch Maatschappelijke Unie actie tegen de invoering de Koopzondag. Dit doen zij door middel van ansichtkaarten. Dezelfde actie wordt ook in Rhenen gevoerd. Geïnteresseerden kunnen de kaarten bestellen via http://www.rmu.nu/bestellen.
Hoewel het CDA haar standpunt officieel laat afhangen van draagvlak, is het duidelijk dat zij deze ronde tegen de invoering van de Koopzondag zullen stemmen. Doordat de Koopzondag erbij kwam, hebben zij de steun aan hun eigen voorstel voor het winkelgebied ingetrokken. Daarbij heeft CDA-wethouder Overduin in het College van B&W al tegen de aanpassing van de Winkeltijdenverordening gestemd; het is onlogisch als de raadsfractie in de gemeenteraad iets anders zou doen.
Net als de voorstanders zijn ook de tegenstanders goed voor 16 zetels in de gemeenteraad; eveneens 1 zetel te weinig voor een meerderheid.

SP... het redelijke midden?

De beslissende ene zetel om één van beide kanten aan een meerderheid te helpen, wordt bemensd door de SP.
Net als het CDA bepaalt de SP haar standpunt op basis van draagvlak. In tegenstelling tot het CDA heeft de SP haar definitieve stem voor deze maand nog niet bepaald. In de Koopzondagdiscussie neemt de SP een cruciale middenpositie in.

Het draagvlak, dat voor de SP de voorwaarde is om in te stemmen met de Koopzondag, moet gezocht worden onder winkeliers en hun personeel: degenen die het werk moeten doen. Het is uiteindelijk HUN vrije dag waarover besloten wordt.
Ook op nationaal niveau is de SP terughoudend wat Koopzondagen betreft. De partij erkent het (maatschappelijke) nut van een collectieve vrije dag, en hecht aan de bescherming van kleine zelfstandigen en werknemers. In 2009 diende SP-Tweede-Kamerlid Sharon Gesthuizen een initiatiefwetsvoorstel in, samen met toenmalig SGP-voorman Bas van der Vlies, om het aantal Koopzondagen wettelijk te beperken. In een opinieartikel dat zij destijds schreef, legde ze bloot dat er geen verband is aan te tonen tussen verdere openstelling van winkels op zondag en banengroei. De economische effecten worden door velen vaak overschat.
SP-fractievoorzitter Jan Breur: "Uiteindelijk draait het om de vraag: wat willen de mensen die het werk moeten doen? Deelnemen aan de collectieve vrije dag, of een kansje wagen in de concurrentiestrijd met andere gemeenten?"

Dit draagvlak is gemeten door een onderzoeksbureau, in opdracht van Stichting Winkelstad Veenendaal, dat hierover goed contact heeft gehad met de SP. Zo was een delegatie van de stichting eerder dit jaar te gast op het fractieoverleg van de SP.
De resultaten van dit onderzoek zijn vandaag gestuurd naar de gemeenteraad. Op basis van deze uitkomsten zal de SP haar standpunt bepalen. En zo is het uiteindelijk de winkelier en zijn personeel die doorslag geeft in de gemeenteraad.

Kanttekeningen...

Hoewel de stem van de SP de doorslag kan geven in deze discussie, is het niet zo dat de SP in haar eentje (namens de winkeliers en werknemers) bepaalt wat er met de Koopzondag gebeurt.
Breur: "De gemeenteraad heeft 33 leden, waarvan elke stem even zwaar telt. Op het moment dat er bijvoorbeeld mensen afwezig zijn kan de balans de totaal andere kant opgaan. Laten we wel wezen; dat is de hele reden dat we nu weer die discussie hebben. Als de raad in april compleet was, was er een hele andere situatie geweest."

Opmerkelijk in de Koopzondag-discussie is de rol van D66, VVD, ProVeenendaal en PvdA. Zij willen weliswaar dat de winkels op zondag opengaan, maar waren TEGEN een voorstel van de SP om meer dan 6 zondagse buitenevenementen mogelijk te maken.
Een eigenaardig standpunt, in een tijd dat beleving de sleutel tot een succesvol centrum is, en "events & branding" juist cruciaal is in de plannen voor de revitalisatie van het centrum.

Wordt vervolgd...

Foto: A.J. Breur

Foto: Jan Breur